Տեսանյութ. Խնդիրը պետք չէ քաղաքական հարթությունից տեղափոխել իրավականի՝ հեղափոխությունը քաղաքական և ոչ թե իրավաբանական պրոցես է
Համարում եմ, որ վարչապետի հրաժարականը, դա մեծ, քաջ և վճռական ինքնազոհողության քայլ է՝ հանուն հեղափոխության հաղթանակի և ժողովրդի, բայց որը սակայն, կարելի է չանել և գնալ առավել հեշտ՝ առավել կտրուկ և այլընտրանքային ճանապարհով՝ խուսափելով ահռելի, անչափելի ռիսկերից, որոնք առկա են հրաժարական տալու պարագայում: Հնարավոր է՝ վարչապետի պլանը հաջողի իր հնարավոր հրաժարականի արդյունքում: Բայց հնարավոր է նաև, որ այդ պլանը ձախողվի: Եվ այդ դեպքում ժողովրդական առաջնորդը, որ առաքելություն ունի դեռևս շատ գործեր անելու և երկիրն իրոք ու անկեղծորեն կարգի բերելու՝ տեսականորեն կարող է փոխարինվել բռնակալով, որ Հայաստանը կզրկի երկիր և ժողովուրդ լինելու և ունենալու բոլոր շանսերից և կզրոյացնի ողջ հեղափոխությունը:Եթե երկրի բարձրագույն պաշտոնն արդեն ժողովրդի ձեռքում է՝ ինչու՞ այն ռիսկի ենթարկել՝ ամբողջ իշխանությունը ժողովրդին հանձնելու համար, եթե կա վտանգ, որ կարող է այս իշխանությունն էլ կորսվել, իսկ այլընտրանքները մի քանիսն են:
Տեսնում եմ, համոզված եմ, որ կաղապարված մոտեցումներով ամենատարբեր իրավաբաններ՝ անչափ վտանգավոր խորհրդատվական դաշտ են ստեղծում կառավարության և իշխանության շուրջ՝ քաղաքական հարթությունից խնդիրը տեղափոխելով տառացի իրավական հարթություն: Մինչդեռ հեղափոխությունը քաղաքական և ամենևին ոչ իրավական կամ իրավաբանական պրոցես է: Իրավական մոտեցումները հեղափոխություններին միայն դեպի կործանում են տանում և կիրառման նախադեպ որևէ երկրում չունեն: Իսկ առավել մեծ ցնցումներ քան հակահեղափոխությունները՝ պատկերացնել հնարավոր չէ: Եվ հենց այդ իրավական կաղապարվածության դաշտն է, որ կողքից ազդում է կառավարության վրա և մղում կառավարությանն ու նրա ղեկավարին քաղաքականապես անչափ ռիսկային այսպիսի որոշման:
Իմ համոզումն է, որ նման ռիսկերի պարագայում ուղղակի չի կարելի խաղադրույք կատարել մի բանի վրա, որում վստահություն ամենևին չկա: Իսկ վարչապետի անձը, նրա դավանած արժեքներն ու ձեռնարկելիք քայլերը՝ գումարած՝ նրա մասսայականությունը նշանակում են, որ նա դեռ առաքելություն ունի իրականացնելու երկրի ղեկավարի պաշտոնում և որ ո՛չ իր պաշտոնը և ո՛չ իր ժողովրդի իշխանությունը ռիսկային իրավիճակում չպետք է հայտնվեն:
Համոզված եմ, որ եթե հանրային մտահոգությունները հասնեն իշխանությանը և իշխանությունը տեսնի, որ կա հասարակական, ժողովրդական լայն պահանջ՝ առանց վարչապետի հրաժարականի՝ ժողովրդավարական ուղով ուղղակի հրապարակային քվեարկությամբ կամ այլ մեթոդով լուծարելու ԱԺ-ն, ապա բացառված չէ, որ իշխանությունն այդ հանրային և բարի ճնշման ներքո գնա այդ ուղով: Ամեն դեպքում այդ պահանջն անհրաժեշտ է ձևավորել և անհրաժեշտ է այդ օրակարգն ամեն կերպ առաջ մղել:
Սա կարևորագույն հանգրվան է, որում մենք պետք է օգնենք վարչապետին նկատի ունենալ առավել ապահով, ոչ ռիսկային ու իր և հետևաբար՝ մեր բոլորի իշխանությունը վտանգի տակ չդնող ուղի ընտրել: Վստահ եմ, որ իշխանությունում գտնվող իմ ընկերներից ոմանք իմ մտահոգությունները համարում են անտեղի, խուճապային և անհիմն: Հարգում եմ իրենց կարծիքը, բայց այլ կարծիք ևս կա, և ես այլ կարծիք եմ դավանում այս կարևոր հարցում: Ինձ հետ համակարծիք են գրեթե բոլոր մյուս քաղաքագետները, հանրային և մշակութային գործիչները և՝ հասարակության մի ստվար, շատ ստվար զանգված: Այո՛, լայն շերտերի մոտ կա խուճապ, որովհետև, ինչպես ասացի` ռիկսերն ահռելի են, թեև բացառված չէ, որ հրաժարականի պարագայում գործադիրի և ժողովրդի հույսերն իրականանան և ամեն բան բարի ելք ունենա: Եվ եթե վարչապետն այնուամենայնիվ գնա այդ ճանապարհով՝ տա՛ Աստված, որ մեր մտահոգություններն անտեղի դուրս գան: Բայց քանի կա վտանգ՝ պետք է ուղղակի ռիսկի չգնալ, երբ ունես այլընտրանքային ոչ ռիսկային լծակներ: Վերջապես երեսուն տարի անց՝ Հայաստանում կա ղեկավար, որ արել է անհնարը և որ սիրված է: Իր այս մեթոդաբանական ուղին, որ ինքնազոհողություն է ենթադրում՝ ժողովրդի համար ընդունելի չէ: Անվերապահ սատարելով նրան, բայց այս մոտեցման հետ համաձայն չլինելով՝ իրեն մեր սատարումն արտահայտում ենք այս հարցում անհամաձայնությամբ: Եվ եթե սա ժողովրդավարություն է, ապա մեր տեսակետն ու դրա հիմքում դրված մտահոգությունը պետք է ուղղակիորեն հասկանալի լինեն բոլորին:
Տեսանյութում փորձ եմ արել ամենայն մանրամասնություններով վերլուծել հնարավոր հրաժարականի հետօրէի բոլոր հնարավոր սցենարները, որ ներառում և շոշափում են խնդրի բոլոր կողմերը:
Աջակցենք վարչապետի՛ն և նրան վարչապետ պահե՛նք:
Ելք կա՛ և այդ ելքը լիիրավ և պաշտոնավարող վարչապետով պետք է գտնենք:
Հայկ Մարտիրոսյան
