Իրանը չի ցանկանում սահմանների փոփոխություն.Կկարողանա՞ արդյոք Իրանի ԱԳՆ ղեկավարն ազդել ստեղծված իրավիճակի վրա, դժվար թե
Իրանը միանում է հայ-ադրբեջանական սահմանային ճգնաժամի կարգավորմանը: Այս մասին գրում է Независимая газета-ն` անդրադառնալով Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի` Բաքու և Երևան այցերին:«Թեհրանը մտահոգված է նրանով, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև չհամաձայնեցված սամանագծումը վտանգ կներկայացնի Իրանի շահերին, քանի որ փոփոխություններ տեղի կունենան երկրի հյուսիսային սահմաններին»,-գրում է աղբյուրը` նկատելով, որ Զարիֆը տարածաշրջան կատարած իր նախորդ` հունվարյան այցի շրջանակում երկկողմ հարաբերությունների ստուգում է իրականացրել և գնահատել տարածաշրջանում տեղի ունեցած փոփոխությունները: Սակայն այս անգամ Զարիֆը մտադիր է քննարկել հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող լարվածությունը:
«Կկարողանա՞ արդյոք Իրանի ԱԳՆ ղեկավարն ազդել ստեղծված իրավիճակի վրա: Դժվար թե»,-կարծում է Կենտրոնական Ասիայի և Միջին Արևելքի հարցերով փորձագետ Ալեքսանդր Կնյազևը: Ըստ փորձագետի` «առաջին և շատ կարևոր պահը հունիսի 18-ին Իրանում կայանալիք նախագահական ընտրություններն են»: Նախնական գնահատումներով, ըստ մասնագետի, ներկայիս նախագահ Հասան Ռոհանիի թիմը, այդ թվում` Զարիֆը, վերընտրվելու հնարավորություն չունեն, և նրանց փոխարինելու կգան պահպանողական ուժերը:
«Դատելով ստեղծված իրադրությունից` Զարիֆը նախարարի պաշտոնում մնալու հեռանկարներ չունի: Առավել ևս, որ Ռոհանիի կառավարման երկու ժամկետի ընթացքում բնակչությունը հիասթափվել է նրա քաղաքականությունից: Ռոհանիի գլխավոր անելիքը միջուկային գործարքի կնքում էր և պատժամիջոցների վերացումը, սակայն դա տեղի չի ունեցել: Ներքին սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության հարցում Ռոհանիի վարչակազմը չափազանց թույլ է գտնվել: Այդ իսկ պատճառով պահպանողականները հնարավորություն ունեն հաղթելու, սակայն հարցն այն է, թե պահպանողականներից ով կգա իշխանության»,-մեկնաբանում է փորձագետը:
«Զարիֆի այցն ուղղված է տարածաշրջանում իրավիճակի ուսումնասիրությանը: Դժվար թե որևէ համաձայնագիր կնքվի: Դա փորձ է առավել տեղեկացված լինել տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին, որպեսզի ծրագրեր և կանխատեսումներ կազմվեն»,-նշում է Կնյազևը: Նրա կարծիքով` հայտնի չէ, թե ինչ ազդեցություն կունենան Զարիֆի այցի արդյունքները, քանի որ պարզ չէ` կշարունակեն արդյոք նրա գիծը իշխանության եկող նոր ուժերը, թե պարզապես ի գիտություն կընդունեն:
Փորձագետի կարծիքով` Իրանը մտահոգված է երկու անդրկովկասյան երկրի հետ սահմանային կայունության և Հայաստանի ու Ադրբեջանի հետ արդեն իսկ սկսած նախագծերն ավարտին հասցնելու հնարավորության հարցով:
«Սակայն Ադրբեջանին Թեհրանում այսօր վերաբերում են որոշակի զգոնությամբ` հաշվի առնելով Թուրքիայի հետ նրա սերտ ռազմական համագործակցությունը, իսկ դա նշանակում է թուրքական ռազմական ներկայություն Կասպյան տարածաշրջանում, ինչն Իրանին ընդհանրապես դուր չի գալիս: Բաքվի և Թել Ավիվի ինտենսիվ համագործակցությունը նույնպես դրական չի ընդունվում Թեհրանում»,-հավելել է մասնագետը:
«Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հետ Իրանի համագործակցությանը, որևէ խնդրահարույց նախագծեր չկան: Սակայն դրանց թիվը զգալիորեն ավելի քիչ է, քան Ադրբեջանի հետ: Սակայն Թեհրանը հետաքրքրված չէ իր սահմանամերձ գործընկերների ձևակազմի փոփոխությամբ: Խոսքը «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին է, որը գործնականում երկարացնում է Իրանի սահմանն Ադրբեջանի հետ: Զարիֆը կուսումնասիրի այդ հարցերը, քանի որ կողմերը հակասական հայտարարություններ են անում: Իրանի համար շահավետ կլիներ ձգձգել ստատուս-քվոյի պահպանումը և խուսափել հակամարտության սրմանը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, ինչն ստիպում է Իրանին իր ռեսուրսները ծախսել սահմանամերձ շրջաններում իր անվտանգության ոլորտի ուժեղացմանը»,-նկատում է փորձագետը:
Աղբյուրը՝ tert.am
