Մակրոնը որոշել է խաղադրո՞ւյք դնել Հայաստանի վրա.ի՞նչ կառաջարկի նա հայերին.Ի՞նչ ապուր է պատրաստում Մակրոնը Ալիևի համար»
«Փաստ» օրաթերթը գրում էregnum.ru-ն գրում է, որ հյուրընկալելով Ֆրանսիայի դեսպան Ջոնաթան Լաքոտին՝ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը առաջիկայում կայցելի Երևան: Դեսպանը հավելել է, որ «ներկայումս ակտիվ աշխատանքներ են տարվում այդ այցը կազմակերպելու ուղղությամբ», և որ «դա կդառնա համագործակցության խորացման կարևոր խթան»: Ճիշտ է, միևնույն ժամանակ դեսպանը շրջանցել է այն պատճառները, թե ինչո՞ւ է ավելի վաղ (օրինակ՝ 2018 թվականին) Ֆրանսիայի նախագահը, որպես Ղարաբաղյան հակամարտության հավասարակշռությունը պահպանող ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներից մեկի ղեկավար, Կովկաս կատարած այցերի ընթացքում այցելելով Հայաստան, նմանապես այցելել է նաև Ադրբեջան: Այս անգամ հայտարարվել է Մակրոնի՝ միայն Երևան այցի մասին:
Ինչպես գրում է L'OBS ֆրանսիական հրատարակությունը, ավելի վաղ «Փարիզը բառացիորեն ճղվում էր իր մեծ հայկական սփյուռքի (ինչպես նաև, ընդհանուր առմամբ, հայանպաստ վերաբերմունքի) և ադրբեջանական նավթադոլարների պորտֆելի միջև»: Հիմա Ֆրանսիան ընտրություն է կատարել և Ղարաբաղյան վերջին պատերազմում, չնայած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում իր կարգավիճակին, ցուցադրաբար իր աջակցությունն է հայտնել Հայաստանին: Հիշեցնենք, որ Ռուսաստան-Հայաստան-Ադրբեջան եռակողմ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումից կարճ ժամանակ անց Ֆրանսիայի խորհրդարանի (Սենատ) Վերին պալատն ընդունել է բանաձև, որով փաստացի հրավիրել է Երևանին քաղաքական, իսկ ապագայում՝ ռազմական դաշինք կնքել Փարիզի հետ: Միակարծությունը, որով Ֆրանսիայի տարբեր շրջանների և տարբեր քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչները սատարել են այդ փաստաթուղթը, տպավորիչ է. կողմ է քվեարկել 305 սենատոր, ձեռնպահ՝ 30-ը, դեմ՝ միայն 1-ը:
Միևնույն ժամանակ, հարկ է նշել, որ բանաձևը չունի օրենսդրական ուժ և ունի միայն առաջարկային բնույթ: Բայց ձևակերպումները որոշիչ և կտրուկ են: Սենատը հայտարարել է, որ «դատապարտում է Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիան, որն իրականացվել է Թուրքիայի իշխանությունների և օտարերկրյա վարձկանների աջակցությամբ, և կոչ է անում անհապաղ դուրս բերել Ադրբեջանի զինված ուժերը և նրանց աջակիցներին ռազմական գործողությունների արդյունքում գրավված այն տարածքներից, որոնք եղել են մինչև 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ը Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանում»: Ճիշտ է, գործադիր իշխանության պահանջով հանվել է վերջին կետը, որը կառավարությանը կոչ էր անում ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: Ֆրանսիայի արտգործնախարարության պետքարտուղար Ժան-Բատիստ Լեմուանը հիշեցրել է իշխանությունների դիրքորոշումն այդ հարցում. Փարիզը չի ճանաչում «ինքնահռչակ ԼՂՀ-ն»:
Ըստ ամենայնի, հաշվի է առնվել նաև այն, որ Հայաստանն ինքը չի ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: Հիմա, կարծես թե, Մակրոնը փորձում է շտկել իրավիճակը: Այդ կապակցությամբ փորձագետները նշում են երկու պատճառ, որոնք դրդում են Փարիզին ակտիվ քայլեր ձեռնարկել Կովկասի ուղղությամբ: Առաջինն ունի ներքաղաքական արմատներ: Չնայած Ֆրանսիայում հայկական լոբբին այնքան ուժեղ չէ, որքան, օրինակ՝ Միացյալ Նահանգներում (որտեղ այն ինստիտուցիոնալ է պետական մարմինների մակարդակով), հայկական մեծ սփյուռքի ազդեցությունը քաղաքական գործիչների վրա նշանակալի է, և Մակրոնը չի կարող հաշվի չառնել դա: Բացի այդ, Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի՝ բեմից հեռանալուց հետո նախագահ Մակրոնը ավելի ակտիվ է ձգտելու դառնալ «Միացյալ Եվրոպայի» առաջնորդ: Երկրորդ հերթին՝ Փարիզը փորձում է իրեն հռչակել ազդեցիկ արտաքին դերակատար Անդրկովկասում, այսինքն՝ անել այն, ինչից խուսափում էր նախկինում: Մակրոնը որոշել է խաղադրույք դնել Հայաստանի վրա:
Ճիշտ է, Ֆրանսիայի նոր քաղաքականության ուրվագծերը դեռ ակնհայտ չեն, բայց նա փորձում է օգտագործել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խնդիրը տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտն իր շահերից բխող փոփոխությունների ենթարկելու համար: Այդ խաղը արժեք ունի, եթե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջոցով համառորեն առաջ մղվի Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի անխուսափելի որոշման գաղափարը, և այդ դիրքորոշումը բերվի առաջին պլան: Այդ դեպքում հնարավոր է արգելափակել ոչ միայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի պայմանագրի շատ դրույթների իրականացումը, այլ նաև վերադառնալ տարածաշրջան: Մասնավորապես, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափով հնարավոր է սկսել քննարկում ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահների կարգավիճակի մասին, այլ նաև փորձել նոսրացնել դրա «ռուսական կազմը»:
Նկատենք, որ խորհրդարանական ընտրություններից անմիջապես առաջ Փաշինյանը առաջարկել էր ներդնել խաղաղապահ զորախմբի նոր ձևաչափ՝ ռուսական զորախմբի և ՆԱՏՕ-ի ստորաբաժանումների, մասնավորապես ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի զինված ուժերի մասնակցությամբ: Քաղաքական և դիվանագիտական մակարդակում «հակամարտության կարգավորման» նման սխեմա առաջ քաշելը միանգամայն իրատեսական է: Իհարկե, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրներից մեկի անմիջական մասնակցությամբ ռազմական սցենարը քիչ հավանական է: Բայց տեղային նշանակության նոր քաղաքական լարվածությունը ձեռնտու է Ֆրանսիային, եթե նա մտադիր է մտնել տարածաշրջան և հիմնավորվել այնտեղ: Հենց այդտեղ է Բաքուն Փարիզի գործողություններում տեսնում «ստոր դավադրություն»:
Ինչպես գրում է Բաքվի տեղեկատվական կայքերից մեկը, «Հայաստանը քաջ գիտակցում է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեության վերսկսման միակ հնարավորությունը 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին կնքված հրադադարի փխրուն ռեժիմի խախտումը և ռազմական գործողությունների վերսկսումն է, որը պետք է ավարտվի նոր խաղաղության համաձայնագրով և նոր միջնորդական մանդատների տրամադրմամբ»: Միևնույն ժամանակ, դժվար թե Փաշինյանը պատրաստվում է նոր պատերազմի, նրա համար արտաքին սպառնալիքները նվազագույնի են հասցված, չլուծված խնդիրները անհապաղ լուծում չեն պահանջում: Այս գործընթացը դեռ միայն նոր է թափ հավաքում, և Ռուսաստանը միայն ուշադիր հետևում է իրադարձությունների ընթացքին: Տեսնենք, թե ի՞նչ կառաջարկի Մակրոնը հայերին, և արդյո՞ք նա կբացահայտի Ղարաբաղի վերաբերյալ «հավաքական Արևմուտքի» ծրագիրը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
