Ինչո՞ւ պետք է Ալիևը ցանկանա խափանել մի բանակցային ընթացք, որի դեպքում ունի բոլոր առավելությունները․ «Փաստ»
Այն, որ Սոթքի ուղղությամբ ադրբեջանական ագրեսիվ ակտիվացումը, այդ թվում՝ հրետանու և ականանետերի կիրառումը ուղիղ կապ ունի առաջիկա կիրակի Բրյուսելում նախատեսվող Ալիև-Փաշինյան հանդիպման հետ, ոչ մի նորմալ մեկնաբան չի կասկածում: Անգամ Նիկոլ Փաշինյանն է կապ տեսնում: Ճիշտ է, այստեղ հարցն այն է, թե ով ինչ հետևություններ է անում: Նիկոլ Փաշինյանն, օրինակ՝ կառավարության մայիսի 11-ի նիստում, անդրադառնալով նույն օրվա առավոտյան արձանագրված ադրբեջանական հարձակմանը, այն բնորոշեց «սադրիչ գործողություններ»:Բայց ՔՊ-ի ղեկավարը համոզված է, որ թշնամու (հասկանալի է, ինքը չի ասում՝ թշնամի) «սադրիչ գործողությունները» նպատակ ունեն «...զրոյացնել այն առաջընթացը, որ գրանցվել է մայիսի 1-4-ը Վաշինգտոնում տեղի ունեցած բանակցությունների ընթացքում ...խաթարել կիրակի օրը Բրյուսելում եռակողմ ֆորմատով, իսկ հունիսի 1-ին՝ Քիշնևում հնգակողմ ֆորմատով նախատեսված բանակցությունները»: Այսինքն, Փաշինյանն ինքն իրեն կամ, չգիտես, թե էլ ում, ուզում է համոզած լինել, որ Ալիևը, շարունակելով ագրեսիվ գործողությունները, նպատակ ունի խափանել Արևմուտքի, հիմնականում՝ ԱՄՆ-ի հովանու ներքո ծավալվող բանակցությունները, դեռ մի բան էլ՝ զրոյացնել նախքան առաջիկա հանդիպումները եղած «բանակցությունների» արդյունքները: Հարց է ծագում. Ալիև Հեյդարօղլու ինչի՞ն է դա պետք: Ինչո՞ւ պետք է Ալիևը ցանկանա խափանել մի բանակցային ընթացք, որի դեպքում ունի բոլոր առավելությունները և, որպես էքստրա-բունոս, Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա ներկայացուցիչների նման ամեն ինչ զիջելու պատրաստ «բանակցողներ»: Նիկոլ Փաշինյանը հազիվ թե սխալվում է այստեղ:
Ավելի հավանական է՝ նա պարզապես միտումնավոր մոլորության մեջ է գցում իրեն ունկնդրողներին: Մինչդեռ Ալիևի կողմից ագրեսիայի հերթական դրսևորումը ոչ թե նախատեսված հանդիպումները խափանելու կամ նախորդ հանդիպումների արդյունքները զրոյացնելու նպատակ է հետապնդում, այլ շատ հնարավոր է, որ նա ցանկանում է նման կերպ լրացուցիչ ճնշում գործադրել, վախեցնել առանց այդ էլ վախեցածի կեցվածքով հանդես եկող Փաշինյանին և նրանից ստանալ շատ ավելի մեծ զիջումներ: Ի լրումն, կոնկրետ Սոթքի դեպքում, ինչը ևս դժվար չէ կռահել, Ալիևը հետապնդում է նաև մեր տարածաշրջանում ոսկու խոշոր հանքավայրի ամբողջ տարածքը զավթելու և այն իր բարեկամ բրիտանացիների շահագործմանը հանձնելու նպատակ: Զուգահեռաբար, դա հարված է նաև Հայաստանի տնտեսությանը, որը զրկվում է ոսկու խոշոր հանքավայրից և ստանում նաև մոտ 800 գործազուրկ՝ պրոբլեմային տարածքում: Փաշինյանի հայտարարությունից այլ հարցեր էլ են ծագում:
Մասնավորապես, նա Վաշինգտոնում տեղի ունեցած բանակցային մարաթոնի ի՞նչն է առաջընթաց համարում, որն էլ Ալիևն իբր փորձում է զրոյացնել: Ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, առաջընթացն այն է, որ ինքը (Հայաստանը) ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը: Դա առաջընթա՞ց է: Եթե նկատի ունենանք, որ բանակցությունների կոնտեքստում դա նշանակում է, որ Հայաստանը ուրանում է Արցախը և գործնականում համաձայնում է կոտորածի մատնել Արցախի հայությանը, ապա ո՞վ պետք է լինի այդ մեկը՝ դա առաջընթաց բնորոշելու համար: Փաշինյանը կառավարության վերջին նիստում նաև հայտարարեց, թե Բրյուսելում չի սպասվում Ադրբեջանի հետ «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրում, թե՝ դեռ շատ հեռու են նման ստորագրումից, բայց նաև ասաց՝ խնդիր ունեն արագացնել այդ գործընթացը: Սա ընդհանրապես հարցերի տարափի տեղիք է տալիս:
Սկսած նրանից, թե ո՞վ է արագացման խնդիր դրել, վերջացրած նրանով, թե այդ ե՞րբ է Փաշինյանը հրապարակավ ասել մի բան, որը սուտ կամ հակառակը չի դուրս եկել: Իսկ միգուցե Բրյուսելում չի սպասվում, բայց, ասենք, Քիշնևո՞ւմ է սպասվում: Մանավանդ, հունիսի 1-ին էլ Փաշինյանի ծննդյան օրն է: Ի դեպ, Փաշինյանի ասածների մասին: Օրինակ՝ Ադրբեջանի ագրեսիվ դրսևորումների վերաբերյալ: Նիկոլ Փաշինյանը 2016 թ. դեկտեմբերի 29-ին ֆեյսբուքում գրառում է արել. «Սահմանային շարունակվող ցնցումները Ադրբեջանին համարժեք պատասխան չտալու հետևանք է, որ 2014-16 թվականներին բերեց հարյուրավոր զոհերի և 800 հեկտար տարածքի կորստի: Ադրբեջանը չի հանդարտվի, քանի դեռ էական տարածքային կորուստներ չի ունեցել: Սերժ Սարգսյանը, որ 800 հեկտարի վերադարձը համարում էր աննպատակահարմար՝ զոհերից խուսափելու նկատառումով, շարունակաբար ոչինչ չի անում նոր զոհերը կանխելու համար»:
Հիմա նույն գրառումը «տեղայնացնենք», համապատասխանեցնենք առկա իրողություններին. «Սահմանային շարունակվող ցնցումները Ադրբեջանին համարժեք պատասխան չտալու հետևանք են, որ 2020-23 թվականներին բերեցին հազարավոր ու հազարավոր զոհերի և ահռելի՝ հազարավոր քառակուսի կիլոմետրերի հասնող տարածքային կորստի: Ադրբեջանը չի հանդարտվի, քանի դեռ էական տարածքային կորուստներ չի ունեցել: Նիկոլ Փաշինյանը ահռելի տարածքային կորուստները արդարացնում է «կյանքեր փրկելով», ասում է, որ դրանք ադրբեջանական տարածքներ էին, շարունակաբար ու բացարձակապես ոչինչ չի անում՝ նոր զոհերը կանխելու համար»: «Հին» Փաշինյանն ինքն իր ձեռքով, ինչպես ինքն է սիրում ասել, «գնդակահարության պատի» տակ է կանգնեցնում այսօրվա Փաշինյանին: Նրանցից ո՞ր մեկն է իսկականը: Առավել հավանական է, որ երկուսն էլ կեղծ են:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
