Անկում տարադրամի շուկայում. ինչ փոխարժեքներ են սահմանվել մարտի 29-ի համար          Նոր դիվանագիտական սկանդալ է հասունանում արտգործնախարարությունում . «Ժողովուրդ»       Տեսանյութ.Խավարման կարգ` ի հիշատակ Քրիստոսի մատնության և չարչարանքների    

22 մար 2022 15:17

Ան­կա­րան նաև Բաք­վի մի­ջո­ցով տեն­դա­գին ռե­սուրս­ներ է փնտրում իր ուժե­րը Մոսկ­վա­յին ցույց տա­լու հա­մար

eadaily.com–ն իր՝ «Ադրբեջանին հակացուցված է վա բանկը. Ղարաբաղը «ցնցելու» սահմանները» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ ռուս քաղաքագետ Վյաչեսլավ Միխայլովը EADaily-ին տված հարցազրույցում մեկնաբանել է աճող լարվածությունը ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի պատասխանատվության գոտում։


- Ինչո՞վ է պայմանավորված Ղարաբաղում ռազմական ակտիվության ներկայիս աճը։


- Տարածաշրջանը շատ առումներով մնում է որպես բաց վերք, իսկ 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո դրա վրա դրված «կարերը» ամբողջությամբ չեն լավացել։ Ուկրաինայում աշխարհաքաղաքական պայթյունը չէր կարող անդրադարձ չունենալ Անդրկովկասում։ Բարեբախտաբար, դեռ բավական լոկալ բնույթ կրող ներկայիս սրացման նախաձեռնողն ակնհայտ է։ Դա Ադրբեջանն է։ Բաքուն երկու հիմնական պատճառ ունի՝ խարխլելու տարածաշրջանային ստատուս քվոն։ Նախ՝ Ուկրաինայում և այս երկրի շուրջ տեղի ունեցող իրադարձությունները Բաքվում մեծ մտավախություններ են առաջացրել սեփական «Ղարաբաղյան ապագայի» համար։ Ծառացել է ևս հինգ տարով ռուս խաղաղապահների մանդատի երկարաձգման հարցը։ 2025 թվականի աշունը դեռ շատ հեռու է, սակայն ուկրաինական ճգնաժամն արագացրել է որոշակի գործընթացներ։ Բաքուն ինտուիտիվ կերպով զգում է, որ Մոսկվան մտադիր չէ սահմանափակվել Ղարաբաղում մեկ հնգամյա ժամկետով։ Եվ ոչ միայն ինտուիտիվ:


Այդ մասին են վկայում տարածաշրջանում ռուսական բանակի կոնկրետ գործողությունները։ Բաքվին դուր չի գալիս Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության պաշտոնական հայտարարություններում Լեռնային Ղարաբաղ անվանման հայտնվելը։ Բաքուն արդեն լրջորեն է մտածում Մոսկվայի՝ անորոշ ապագայով խաղաղարարի դերում լինելու հեռանկարի մասին։ Անգամ հպանցիկ հայացքը ադրբեջանական հրապարակումների վերնագրերին հստակ ցույց է տալիս, թե Բաքուն ում է համակրում Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակում։ Ամեն ինչ անցնում է սեփական «Ղարաբաղյան ֆիլտրով»։ Հիմնական հարցն այն է, որ Ռուսաստանին պետք է ինչոր կերպ «զսպել», հակառակ դեպքում նրա հատուկ գործողությունը կարող է տեղի ունենալ նաև հարավային ճակատում… Երկրորդ պատճառը թուրքականն է։ Բաքվի գործողությունները տարածաշրջանում սերտորեն համաձայնեցված են Անկարայի հետ։ Ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի համար 44-օրյա հաջող պատերազմից հետո նման համակարգումը միայն ակտիվացել է՝ ստանալով, ըստ էության, ավարտված բնույթ։ Բաքվի «մեծ եղբորը» նույնպես հետաքրքրում է ներկա փուլում Ղարաբաղի «կառավարելի բռնկումը»։ Թուրքիայի վիրավորված աշխարհաքաղաքական մեծամտությունը Կիևի ռեժիմի դեմ Ռուսաստանի կոշտ գործողությունների ֆոնին էլ ավելի է աճել։ Անկարան տենդագին ռե սուրսներ է փնտրում իր ուժերը Մոսկվային ցույց տալու համար: Թուրքիայի ղեկավարությունը այն կարծիքին է, որ Ղարաբաղում կարելի է ցույց տալ Ռուսաստանի դիրքերի «խոցելիությունը»։


- Դաշնակցային համագործակցության մասին հռչակագիրը, որը Ռուսաստանի և Ադրբեջանի կողմից քաղաքական ամենաբարձր մակարդակով ստորագրվել է փետրվարի 22-ին՝ Ուկրաինայի ապառազմականացման և ապաազգայնացման հատուկ ռազմական գործողության մեկնարկից մի քանի ժամ առաջ, թվում էր, թե վերացնում էր լուրջ սրացման վտանգները Մոսկվայի համար հարավային ուղղությամբ, բայց ստացվում է, որ դա այդպե՞ս չէ:


- Փաստորեն, ձեր նշած համաձայնագրով նման վտանգը նվազագույնի է հասցվել։ Բայց, ցավոք, դա հնարավոր չէ ամբողջությամբ վերացնել։ Բաքուն հասել է հռչակագրի տեքստում «միջազգային ահաբեկչության, ծայրահեղականության և անջատողականության սպառնալիքներին հակազդելու և չեզոքացնելու ջանքերը միավորելու մասին» կետի ներառմանը և կշարունակի ամեն կերպ ազդարարել այդ կոնկրետ դրույթի նշանակությունը։ Թե ո՞ւմ նկատի ունի նա «անջատողականներ» ասելով, դժվար չէ հասկանալ։ Ավելին, հռչակագիրը ոչինչ չի տվել Ռուսաստանին խաղաղապահ մանդատի հնարավոր երկարաձգման հարցը առաջ մղելու համար։ Այդ հարցի շուրջ սակարկում դեռ պետք է լինի, և շատ կոշտ, ինչպես կարող ենք հասկանալ: Ուստի, Բաքուն ժամանակից շուտ փորձում է դրան մոտենալ ամբողջությամբ զինված՝ ցույց տալով իր անհամաձայնությունը Լեռնային Ղարաբաղի ցանկացած քաղաքական այնպիսի հեռանկարի հետ, որը դուրս է նրա տարածքից։


Ղարաբաղի գյուղերի ականանետային գնդակոծությունը յուրատեսակ նախերգանք է և, միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանին ուղղված հրավեր՝ սկսելու այդ սակարկությունը հենց հիմա։ Բաքուն մինչև վերջ կխուսափի այնպիսի «վա բանկից», որը կբերի հակազդեցություն Մոսկվայի կողմից։ Ռուսաստանի համբերության սահմանները ստուգելը այնպես, ինչպես որոշեց անել Վլադիմիր Զելենսկին, նրա ադրբեջանցի գործընկերն ակնհայտորեն տրամադրված չէ։ Ռուսաստանը հիմա փաստացի կրում է Ղարաբաղում կայունության, բնակչության անվտանգության ապահովման հիմնական պատասխանատվությունը։ Ուստի խաղաղության պարտադրելու նրա կարողության փորձարկումը ճակատագրական սխալ կլինի նրա հարավային հարևանի համար: Միևնույն ժամանակ, այդ հարևանը ազդանշաններ է ուղարկում, որ չի լռելու և բոլոր հարցերը փակված չի համարում փետրվարյան հռչակագրի ստորագրման արդյունքում։


- Ի՞նչ կփորձի ստանալ Բաքուն ռուսական խաղաղապահ մանդատը երկարացնելու իր հնարավոր համաձայնության դիմաց:


-Կարծում եմ՝ շատ բան։ Բաքվի պահանջների կոնկրետ տարրերն այժմ թվարկելը վաղաժամ է։ Սակայն կասկած չկա, որ դրանք լինելու են ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի միասնական պահանջները, ինչը նշանակում է, որ Բաքվի և Անկարայի առաջարկով դրանց կտրվի հնարավորինս լայն ձևաչափ՝ չսահմանափակվելով միայն անդրկովկասյան օրակարգով։ Ի դեպ, սա ևս մեկ պատճառ է, որ Թուրքիան Ռուսաստանին ցույց տա իր «մկանները» Կովկասում։ Ուկրաինական ճգնաժամը նրան այլ ելք չի թողնում։ Իլհամ Ալիևը պետք է նպաստի Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի իշխանության վերարտադրությանը 2023 թվականի ամռանը Թուրքիայում կայանալիք ընտրությունների ժամանակ։ Պետք է ակնկալել, որ այդ ժամկետին ավելի մոտ պահին կողմերը որոշումներ կկայացնեն «ի՞նչ պետք է անել Ղարաբաղի հետ» հարցի շուրջ։


Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում


Մեկնաբանություններ


Համընկնող լուրեր