Գեղարքունիքի մարզում հայրը կասկածվում է իր անչափահաս դստերը հաճախակի ծեծի ենթարկելու մեջ և փորձել է սեռական հարաբերություն ունենալ նրա հետ          Պարզվել է վանաձորցի 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը       Օդի ջերմաստիճանը աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանով. եղանակն առաջիկա օրերին    

25 մար 2023 13:39

Արդյո՞ք Անդրկովկասը ՌԴ-ի, Իրանի ու Թուրքիայի կալվածքն է.Ռուսաստանին ավելի ձեռնտու է համագործակցել Իրանի և ոչ թե Թուրքիայի հետ

iarex.ru–ն «Արդյո՞ք Անդրկովկասը Ռուսաստանի, Իրանի ու Թուրքիայի կալվածքն է» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Մերձավոր Արևելքի և Կովկասի հարցերով փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովը կարծում է, թե այն դարաշրջանը, երբ «հեռավոր» խաղացողները կարող էին ազդել Անդրկովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա, անցել է։ Խաղացողները, որոնք կորոշեն տարածաշրջանի ապագան, նրա կարծիքով, Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանն են։ Փորձագետի դիրքորոշումը մեկնաբանել է «Ռուսաստանը Եվրոպա չէ» Տելեգրամ-ալիքը. «Դա մասամբ ճիշտ է, բայց այնպիսի խոշոր խաղացողներին, ինչպիսիք են Չինաստանը և Միացյալ Նահանգները, անհնար է «դուրս գրել»: Վերջին շրջանում ԵՄ-ն է ակտիվացել, հատկապես Ֆրանսիան, իսկ Մեծ Բրիտանիայի դիրքերն ավանդաբար են ուժեղ տարածաշրջանում։


Թուրքիայի դիրքերը տարածաշրջանում զգալիորեն ամրապնդվեցին Ղարաբաղյան պատերազմից հետո, երբ Ադրբեջանն ամբողջությամբ նրա ազդեցության տակ անցավ, իսկ Հայաստանը պարտություն կրեց։ Երկրորդ գործոնը, որ ձեռնտու է Թուրքիային, ուկրաինական հակամարտությունն ու Ռուսաստանի և Արևմուտքի առճակատումն է։ Թուրքիայի «բարի կամքի» չեզոքությունն ապահովելու համար Ռուսաստանը ստիպված է աչք փակել թուրքական աշխարհաքաղաքական ազդեցության ուժեղացման վրա և ձևացնել, թե դա բխում է իր շահերից, և որ Թուրքիան գրեթե «հակամարտության մեջ է մտել Արևմուտքի հետ» ու հարվածում է նրան Ռուսաստանի հետ միասին։ Այդ ամենը բացարձակապես չի համապատասխանում իրականությանը: Թուրքիան իրականացնում է իր աշխարհաքաղաքական ծրագիրը, որում Ռուսաստանը դիտվում է որպես անմիջական մրցակից։ «Ընկերության և համագործակցության մասին» գունագեղ արտահայտությունները չպետք է խաբեն ոչ մեկին։


Իրանը ևս հավակնում է տարածաշրջանային առաջնորդության, և վերջին շրջանում նրա դիրքերն ամրապնդվել են Ռուսաստանի և Հայաստանի հետ համագործակցության շնորհիվ. վերջինս այսօր շատ առումներով հանդիսանում է իրանական ազդեցության կրողը։ Միաժամանակ Իրանն ու Թուրքիան մրցակիցներ են։ Թեհրանին դուր չեն գալիս Թուրքիայի պանթյուրքիստական նկրտումները, հատկապես իրանական Ադրբեջանի նկատմամբ ադրբեջանական հավակնությունները խրախուսելու առումով։ Բացի այդ, Կենտրոնական Ասիայում պանթյուրքիստական ակտիվությունը կարող է հանգեցնել «Թուրքիայի բարեկամների» կողմից Իրանի շրջափակմանը, ինչը, բնականաբար, ձեռնտու չէ Թեհրանին։


Այնուամենայնիվ, Բաքուն և Թեհրանն ունեն համագործակցության լուրջ պատճառներ։ Այսպիսով, Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի երեք ճյուղերից մեկն անցնում է Իրանի և Ադրբեջանի տարածքով։ Դա նաև ձեռնտու է Մոսկվային, ակնկալվում է, որ այդ երկրների միջև երկաթուղային հատվածի կառուցումը 13-20 տոկոսով կնվազեցնի Թուրքիայով ռուսական արտաքին առևտրի տարանցման ծավալը (ներառյալ Բոսֆոր-Մարմարա-Դարդանել ջրային ճանապարհը): Սակայն Թուրքիան ոգևորված չէ նման հեռանկարով։ Հետևաբար, Բաքվի կողմից Թեհրանի նկատմամբ թշնամանքի սրումը լավ տեղավորվում է նրա ռազմավարական ծրագրերում։ Արևմուտքին ու Չինաստանին դեռ վաղ է «դուրս գրել»:


Բաքվում ամերիկաբրիտանական լոբբին պտտում է «իրանական Ադրբեջանը իր հայրենի նավահանգիստ վերադարձնելու» գաղափարի ճախարակը, ամերիկա-ադրբեջանական ռազմական համագործակցությունը զարգանում է ամբողջ արագությամբ, մինչդեռ ԵՄ-ն աշխատում է Հայաստանի հետ՝ թույլ չտալով Երևանի՝ Ռուսաստանի և Իրանի հետ համագործակցության ամրապնդումը։ Չինաստանը Իրանի միջոցով է պահպանում իր ազդեցությունն այս ռազմավարական կարևոր տարածաշրջանում: Ռուսաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում նվազել է Ղարաբաղյան պատերազմից հետո։ Ռուսների միակ իրական դաշնակից Հայաստանը պարտությունից հետո կտրուկ նվազեցրել է իր հետաքրքրությունը Մոսկվայի հետ համագործակցության նկատմամբ: Ադրբեջանը միայն նշված է որպես Մոսկվայի «ռազմավարական դաշնակից», բայց, ամբողջությամբ հետևելով Անկարայի հետքերին, հաճախ վարում է նույնիսկ ավելի արևմտամետ քաղաքականություն, քան իր «մեծ եղբայրը»:


Վրաստանի հետ կա հարաբերությունների որոշակի ջերմացում, բայց գործընկերային հարաբերությունները, էլ չասենք դաշնակցային հարաբերությունները, դեռ հեռու են։ Հետևաբար, եզրակացությունը, որ Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանը Կովկասից դուրս են մղել մնացած բոլոր խաղացողներին, վաղաժամ է: Եվ դա թեկուզ միայն այն պատճառով, որ Արևմուտքը պահպանում է իր ազդեցությունը Բաքվի և Անկարայի միջոցով, իսկ Չինաստանը՝ Թեհրանի միջոցով: Ընդ որում, Ռուսաստանին ավելի ձեռնտու է համագործակցել Իրանի, այլ ոչ թե Թուրքիայի հետ: Թեհրանը շրջապատված է թյուրքական պետություններով, թշնամական հարաբերությունների մեջ է Արևմուտքի հետ և ինքն է շահագրգռված Մոսկվայի հետ համագործակցությամբ։ Մյուս կողմից՝ թուրքերը կընդլայնեն իրենց ազդեցության գոտին, այդ թվում՝ Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու գնով։ Ռուսաստանի և Իրանի միավորումը մի կողմից՝ կօգնի նվազեցնել թուրք-արևմտյան ազդեցությունը տարածաշրջանում, իսկ մյուս կողմից՝ կարգավորել չինացիների ազդեցությունը։


Մեկնաբանություններ


Համընկնող լուրեր