Թուրք-ադրբեջանական լոբբինգի վտանգները Ռուսաստանի համար. Ռուսաստանում ադրբեջանական լոբբինգը թերևս ամենաակտիվն ու արդյունավետն է
realtribune.ru-ն «Ազդեցության գործակալները. ով և ինչպես է լոբբինգ անում Ադրբեջանի շահերը Ռուսաստանում» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիան, ինչպես նաև Ռուսաստանում տեղի ունեցած մի շարք աղմկահարույց միջադեպերը արդիականացրել են Ռուսաստանի դաշնային և տարածաշրջանային իշխանությունների ներքին քաղաքականության, ինչպես նաև Կրեմլի արտաքին քաղաքականության վրա սփյուռքի ազդեցության մասին քննարկումները։IA Realist-ը մեջբերել է «Ռեգիոնների ակումբ» Տելեգրամ-ալիքի փորձագետների՝ Ռուսաստանի ներքին և արտաքին քաղաքականության վրա ադրբեջանական լոբբիի ազդեցության վերաբերյալ վերլուծական գրառման ամբողջական տեքստը. «Ռուսաստանում ադրբեջանական լոբբինգը թերևս ամենաակտիվն ու արդյունավետն է։ Նման բան (շատ ավելի փոքր մասշտաբով) տեղի է ունենում նաև այլ երկրներում, օրինակ՝ Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում։ Ի դեպ, շատ խորհրդանշական է, որ այս տարի Ռուսաստանում ադրբեջանական համակարգային լոբբին նշել է իր 20-ամյակը։
2001 թվականին է ստեղծվել Համառուսաստանյան ադրբեջանական կոնգրեսը (2017 թվականին այն լուծարվել է Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն դատարանի կողմից)։ Հինգ տարի անց այն ստացել է «պետական պատվերի» ձև. Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, շնորհավորելով ադրբեջանական ժողովրդին աշխարհի ադրբեջանցիների համերաշխության օրվա առիթով, կոչ է արել «աշխարհի առաջատար երկրներում ձևավորել ուժեղ ադրբեջանական լոբբի»։
Այս տարվա ամենաաղմկահարույց իրադարձություններից մեկը եղել է Նովոսիբիրսկում տեղի ունեցած միջադեպը, երբ ադրբեջանական սփյուռքի անդամները պահանջում էին գրեթե Լինչի դատաստանի ենթարկել ճանապարհային ոստիկանության աշխատակցին: Ինչպես նաև աղմկահարույց է եղել հակամարտությունը Նովիե Վատուտինկիում։ Որպես ազդեցության օրինակ կարելի է նշել Սանկտ Պետերբուրգի երկու նահանգապետների (Բեգլով և Պոլտավչենկո) Բաքվի արմատները և թուրք-ադրբեջանական բիզնեսի հետ նրանց սերտ հարաբերությունները։ Դա թույլ է տվել այդ բիզնեսին 10 տարվա ընթացքում հյուսիսային մայրաքաղաքում իրականացնել շուրջ 50 միլիարդ ռուբլու շինարարական ծրագրեր (Արևմտյան արագընթաց մայրուղի, Լախտակենտրոն, Պուլկովո օդանավակայան և այլն):
Պարբերաբար հիշատակվող մեկ այլ օրինակ է մոսկվայաբնակ ադրբեջանցի գործարար Գոդ Նիսանովի վիթխարի ազդեցությունը Ռուսաստանում (պարբերաբար նշվում է նրա բարեկամությունը Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության ղեկավար Սերգեյ Նարիշկինի հետ)։ Ռուսաստանի Դաշնության Պետդումայի նախկին պատգամավոր Կոնստանտին Զատուլինը մշտապես կշտամբել է մի շարք ռուս հրապարակախոսների (Միխայիլ Շվիդկոյ, Միխայիլ Գուսման, Սերգեյ Մարկով, Մաքսիմ Շևչենկո, Իգոր Կորոտչենկո) Ադրբեջանի շահերի բացահայտ լոբբինգի համար։ Ռուսաստանի Դաշնության համար ադրբեջանական սփյուռքի գործունեության առանցքային խնդիրների շարքում են այդ սփյուռքի կամակատարների ներթափանցումը ուժային կառույցներ, ադրբեջանական սփյուռքի ներկայացուցիչների կողմից անվտանգության մասնավոր ընկերությունների ցանցի ակտիվ ստեղծումը, շրջանների առանցքային շուկաների վերահսկողությունը, տարբեր մակարդակի պաշտոնյաների ներառումը կոռուպցիայի մեջ, շփումը Ադրբեջանի և Թուրքիայի հատուկ ծառայությունների հետ:
Ադրբեջանական սփյուռքի ազդեցության առանցքային շրջաններն են Մոսկվան, Սանկտ Պետերբուրգը, Մոսկվայի մարզը, Խանտի-Մանսիյսկի Ինքնավար Մարզը, Յամալո-Նենեցական Ինքնավար Մարզը, Նովոսիբիրսկի մարզը, Պրիմորսկի երկրամասը։ Ադրբեջանի (և նրա սփյուռքի) ամենասերտ կապը Թուրքիայի հետ ինքնաբերաբար վտանգներ է ստեղծում Ռուսաստանի Դաշնության համար։ Իսկ այդ սփյուռքի զգալի ազդեցությունը մի շարք մարզերի էլիտաների վրա աղավաղում է ներքաղաքական կյանքն ու տնտեսությունը։ Հետաքրքիր է, որ դեռ տասը տարի առաջ համարվում էր, որ Ռուսաստանի Դաշնությունում ադրբեջանական սփյուռքի լոբբինգի հիմնական նպատակը Անդրկովկասում Մոսկվայի վերակողմնորոշումն է Հայաստանից Ադրբեջանին։ Իրավիճակն այժմ կտրուկ փոխվել է: Նախ՝ Ադրբեջանը հասել է իր հիմնական նպատակին, այն է՝ Ղարաբաղը վերադարձնելը։
Երկրորդ հերթին՝ ի հայտ է եկել այլընտրանքային և շատ ավելի գրավիչ ուժի կենտրոն՝ Թուրքիան իր «թուրքական աշխարհի» գաղափարով, որն իր մեջ ներառում է նաև մի շարք ռուսական տարածքներ։ Միաժամանակ Ռուսաստանում մնում է ազդեցության այն հզոր ցանցը, որի կորիզը ադրբեջանական ծագում ունեցող խոշոր գործարարներն են։ Իհարկե, ոչ ոք չի լքի այդ ցանցը, նրա գործունեությունը կվերաուղղվի դեպի այլ նպատակներ՝ հավանաբար, համաձայնեցված Թուրքիայի հետ։
Նոյեմբերի 17-ին թուրքական արմատական ազգայնական «Գորշ գայլեր» կազմակերպության առաջնորդը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին է ներկայացրել, այսպես կոչված, «թյուրքական աշխարհի քարտեզը», որն ընդգրկում է Ռուսաստանի բազմաթիվ տարածքներ։ Դրանք են Ղրիմը, Կրասնոդարի երկրամասը, Ռոստովի մարզը, Հյուսիսային Կովկասի դաշնային տարածաշրջանի վեց հանրապետությունները, Օրենբուրգի մարզը, Թաթարստանը, Բաշկորտոստանը, Չուվաշիան, Հարավային Սիբիրի դաշնային շրջանը, Ալթայը, Տուվան, Խակասիան և Յակուտիան։ Համապատասխանաբար, ադրբեջանական ողջ սփյուռք-լոբբիստական ցանցի ուժը կարող է կենտրոնանալ այդ տարածաշրջանների վրա, ինչը իր հերթին կարող է հանգեցնել Ռուսաստանի միասնության թուլացմանը»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
