Մենք շուտով կիմանանք, թե ովքեր են եղել Crocus City Hall-ի ահաբեկչության պատվիրատուները. փորձագետ          Տեսանյութ.Արա, դուք վախեցած եք,Ճիշտ եք անում, որ վախենում եք.պահը մոտենում է.ինչ պլանավորել ենք, անելու ենք       Պուտինը հաջորդ հանդիպման ժամանակ Փաշինյանին ասել է. «Մենք զարմացած էինք, որ դուք այդպես որոշեցիք՝ ԼՂ-ն ճանաչել է Ադրբեջանի մաս    

21 հուլ 2020 13:34

Չնայած Իսրայելը հրաժարվում է ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, սակայն ժամանակն է, որ վերանայի իր հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ Jerusalem Post

Ադրբեջանը, որը Թուրքիայի մերձավոր դաշնակիցն է և նրա հետ Հայոց ցեղասպանության ժխտողը, ակտիվորեն ձգտել է ոչնչացնել տարածաշրջանի բնիկ հայ բնակիչներին և նրանց հազարամյակների քաղաքակրթության հետքերը: Այս մասին ասվում է  Jerusalem Post-ում հրապարակված հոդվածում։


Նշվում է, որ Ադրբեջանի հարաբերություններն Իսրայելի հետ զարգանում էին այն կեղծ պատմության վրա, որ Ադրբեջանը «հանդուրժողականության երկիր է»: Ադրբեջանը հաճախ զուգահեռ ցուցադրել է երկրում փոքր, բայց կենսունակ հրեական համայնքի գոյությունը` որպես բազմազանության և հանդուրժողականության հավատարմության վկայություն: Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանը՝  նավթադոլարների վրա հիմնված բռնապետություն է, որը ավելի քան կես դար ղեկավարվում է նույն ընտանիքի կողմից։


Ասվում է, որ սովետական օկուպացիայի ողջ ընթացքում Ադրբեջանական ԽՍՀ-ն մերժեց մշակութային, քաղաքական, լեզվական և տնտեսական իրավունքները արցախահայությանն ու Նախիջևանի հայությանը, և 80-ականների վերջին և 90-ականների սկզբին Ադրբեջանի իշխանությունները սկսեցին կառավարության կողմից աջակցվող Ադրբեջանում հայերի ջարդերն ու կոտորածները՝ ճնշելու Արցախի անկախության կոչերը: Այս ջարդերը նաև թիրախավորել էին հրեական համայնքները, որոնք սկսեցին մասսայաբար փախչել Բաքվից՝ ի պատասխան աճող ոտնձգությունների դեպքերի:


«Ադրբեջանի հարձակումը տարածաշրջանի հայերի վրա ի վերջո հանգեցրեց լայնամասշտաբ պատերազմի, որն ավարտվեց հրադադարով, որն արդյունավետորեն ապահովեց անկախ և ժողովրդավարական Արցախի կայացումը»,-ասվում է հոդվածում:


Նշվում է, որ անցած 30 տարիների ընթացքում Ադրբեջանի կառավարությունը հաճախակի հռետորաբանություն է կիրառել՝ պաշտպանելով Արցախում և Հայաստանի Հանրապետությունում հայերի էթնիկ զտումները՝ պարբերաբար հայերին որպես պետության թշնամիներ անվանելով և ժխտելով տարածաշրջանում հազարամյակների հայ քաղաքակրթությունը։


«2000-ականների սկզբին Նախիջևանի մոտ 28,000 հայկական մշակութային հուշարձաններ ոչնչացվեցին Ադրբեջանի կողմից՝ որպես աննախադեպ մշակութային ցեղասպանություն: Անկախ զեկույցներից պարզվել է նաև, որ հայատյացությունը, կամ հակահայկական տրամադրությունն այնքան է խորացել կառավարության, ԶԼՄ-ների և պետական հիմնարկների մեջ, որ ադրբեջանցիների մի ամբողջ սերունդ մեծացել է՝ լսելով միայն հայերի հանդեպ ատելության խոսքը:


Ատելության սերմանումը հանգեցրել են հայերի նկատմամբ բռնության ցնցող միջադեպերի, այդ թվում ՝ Հունգարիայում ՆԱՏՕ-ի անգլերեն լեզվի ծրագրի ընթացքում քնած հայ զինվորին սպանած ադրբեջանցի Ռամիլ Սաֆարովի դեպքը։


«Այս շաբաթվա ընթացքում Ադրբեջանն ագրեսիայի խոշոր գործողություններ իրականացրեց հենց Հայաստանի Հանրապետության դեմ ՝ թիրախավորելով քաղաքացիական բնակչությանը ծանր հրետանային և անօդաչու թռչող սարքերով: Ադրբեջանում տասնյակ հազարավոր մարդիկ դուրս եկան փողոց՝ վանկարկելով «Մահ Հայաստանին» և կոչ էին անում պատերազմել Հայաստանի հետ: Այս տեսարանները, որոնք հանդիսանում են Ադրբեջանի կառավարության տասնամյակներ հայատյացություն քարոզելու արդյունքը,  հիշեցնում են հարևան Իրանում արտահայտված վիրուսային հակասեմիտիզմը:


Հայերի նկատմամբ պետականորեն հովանավորվող ռասիզմի ինստիտուցիոնալացումը պետք է անհանգստության անմիջական պատճառ դառնա ցանկացած ազգի համար։ Բացի Ադրբեջանի կողմից փոքրամասնությունների իրավունքների անտեսումից, այն երկար ժամանակ աշխատել է նաև Իսրայելի ռազմավարական շահերի դեմ:


Ադրբեջանը, ինչպես նշվում է,  զգալի գումարներ է ուղղել պատժամիջոցների տակ գտնվող իրանական բիզնեսին՝ «Ադրբեջանական լվացքատուն» կոռուպցիոն սկանդալի շրջանակներում: Ադրբեջանի խոշոր նավթամուղի 10%-ը պատկանում է Իրանին, ինչը հնարավորություն է տալիս երկրին շրջանցել միջազգային պատժամիջոցները և շահույթ ստանալ Ադրբեջանի նավթային արդյունաբերությունից:


Բացի այդ, չնայած Իսրայելի հետ զենքի պայմանագրերին, նավթի մատակարարմանը և Իրանին մոնիտորինգը՝ Ադրբեջանը ենթարկվել է տարածաշրջանային ճնշումների, երբ խոսքը վերաբերում է Իսրայելին քաղաքական աջակցություն ցուցաբերելուն, մասնավորապես ՄԱԿ-ում։


Տարածաշրջանային ճնշման պատճառով Ադրբեջանը նաև հրաժարվել է Իսրայելում դեսպանատուն բացել: Մյուս կողմից, Հայաստանը հետևողականորեն ձեռնարկել է շոշափելի քայլեր՝ Իսրայելի հետ բարեխիղճ հարաբերությունների ուղղությամբ, ներառյալ ՝ Թել Ավիվում դեսպանություն հիմնելու պարտավորությունը:


«Հաշվի առնելով, որ Հայաստանը մասամբ կախված է եղել Իրանից այն պատճառով, որ նրա սահմանների 80% -ը գտնվում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից ապօրինի շրջափակման տակ, պարզ է, որ, ի տարբերություն Ադրբեջանի, Հայաստանը չի ենթարկվի տարածաշրջանային չարորակ դերակատարների ճնշմանը՝ Իսրայելի հետ հարաբերությունների հաստատման հարցում:


Հայաստանը, ինչպես և Իսրայելը, վաղուց պայքարում էր այն պետությունների թշնամական շրջանում գոյություն ունենալու իր իրավունքի համար, որը կցանկանար վայելել դրանց ոչնչացումը, և, չնայած բոլոր անհավասարություններին, ստեղծել են կենսունակ ժողովրդավարական պետություններ՝ բռնատիրությունների ծովում»,-ասվում է հոդվածում:


Ասվում է, որ հայերն ու հրեաները կիսում են հազարամյակների պատմություն, որում Երուսաղեմը տուն է դարձել առաջին հայկական սփյուռքի համար: Այսքան ինտեգրված Երուսաղեմի մշակութային աշխարհին, հայերն ունեն Հին քաղաքում իրենց թաղամասը՝ Քրիստոնեական թաղամասից զատ: Երկու ժողովուրդները կապված են ցեղասպանության ողբերգությամբ և գոյատևել են նրա աներևակայելի սարսափները:


Իսրայելը և Հայաստանը կապված են շատ ոչ նյութական, մարդկային ձևերով, որոնք բարգավաճել են՝ չնայած Իսրայելը հրաժարվում է ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, և Ադրբեջանի հետ նրա գործընկերությունը:


Իսրայելը, ինչպես նշվում է, ընտրել է Ադրբեջանին՝ նրանից ստանալով նավթ՝ զենքի դիմաց, որը տեղակայվել է շարունակվող սահմանային հակամարտություններում հայ խաղաղ բնակիչների դեմ:
Իսրայելը գիտի Հայաստանի առջև ծառացած մարտահրավերների մասին, և վաղուց պայքարում է պետության կողմից հովանավորվող ռասիզմի դեմ, որը քարոզում է Ադրբեջանը:


«Երկու ժողովուրդները կիսում են հնագույն պատմություն և կապված են իրենց փորձառություններով, որպես երկար տարիներ պետություն չունեցած սփյուռք, որի ճկունությունը նրանց թույլ է տվել ոչ միայն գոյատևել, այլև բարգավաճել: Դրա ֆոնին, ժամանակն է, որ Իսրայելը վերանայի իր հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ»,-ասվում է հոդվածում:
 








Մեկնաբանություններ


Համընկնող լուրեր