Ի՞նչն է նյարդայնացնում Իրանին. հնարավոր է համարվում, որ ՆԱՏՕ -ն Ադրբեջանի երկինքը կօգտագործի իրանական միջուկային օբյեկտները հրթիռակոծելու համար
svpressa.ru-ն «Խամենեիի ատելությունը. իրանցի միջուկային ինժեներ Ֆախրիզադեն սպանվել է ադրբեջանական Սիտալչայ բազայից» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ իրանական սոցիալական ցանցերն ակտիվորեն քննարկում են լուրերը, թե Թեհրանը և Երևանը, կարծես, համաձայնության են եկել Հայաստանի տարածքում իրանցի ռազմական խորհրդականների տեղակայման վերաբերյալ: Առաջին հայացքից թվում է, թե առկա է վատ հասկացվող ինտրիգով ֆեյքային լցոնում: Այնուամենայնիվ, ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ:Տեղեկատվությունը ներկայացվում է այնպես, կարծես, Այաթոլայի ռեժիմը մի կողմից՝ նպատակ ունի հակադրվել Իսրայելին, որը, ըստ շիական լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների, ունակ է Ադրբեջանից հարվածներ հասցնել կամ նույնիսկ արդեն հասցրել է Իրանի տարածքին, մյուս կողմից՝ Հայաստանն է ուրախ երրորդ հզոր երկրին դրդել Բաքու-Անկարա դաշինքի դեմ՝ Հարավային Կովկասում ուժերի հավասարակշռությունը վերականգնելու համար, որը խաթարվել էր անցյալ տարվա Արցախյան պատերազմից հետո: Ցանցերում նկատվում է նաև ակնարկ Մոսկվայի՝ իբր քաղաքական անտարբերության և ՀԱՊԿ անօգնականության վերաբերյալ, որը Ղարաբաղի համար մղվող մարտերի ժամանակ մնացել էր լուսանցքում, չնայած, ըստ Երևանի, պետք է պաշտպաներ իր դաշնակցին:
Նույնիսկ գրում են, որ իրանական բանակ կարող է տեղակայվել Սյունիքի մարզում, որտեղ նախկինում նախատեսվում էր ստեղծել երկրորդ ռուսական ռազմակայան: Ներկայումս ո՛չ Հայաստանը, ո՛չ Թեհրանը որևէ կերպ չեն մեկնաբանել ֆեյքային տեղեկատվական լցոնումները, բայց և չեն հերքել դրանք: Մյուս կողմից՝ Բաքվում ընթանում են ռազմատենչ ցույցեր՝ ընդդեմ իրանցի հոգևորականների «չհիմնավորված» մեղադրանքների: Ապշեցուցիչ է այն, որ եթե նախկինում պաշտոնական Բաքուն նախընտրում էր լռել, ապա այժմ սպառնալիքներին պատասխանում է սպառնալիքներով: Հոկտեմբերի 5 -ին նախագահ Ալիևն է առաջին անգամ ուղղակիորեն և բավականին կոշտ արձագանքել Իրանի ցամաքային զորքերի հրամանատար, բրիգադային գեներալ Հեյդարիի հայտարարությանը, որը Պոլդաշտ զորքեր մտցնելը բացատրել էր Ադրբեջանում հրեական պետությանը հակազդեցությամբ:
Իլհամ Ալիևը, ելույթ ունենալով Ջաբրայիլում՝ սահմանից ընդամենը մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա, ասել է. «Նրանք (իրանցիները) խոսում են այնպես, կարծես Ադրբեջանն է Իսրայելին բերել այս տարածաշրջան: Թող նրանք բացեն իրենց աչքերը և նայեն: Որտե՞ղ են նրանք այստեղ տեսնում Իսրայել: Այստեղ ոչ մի մարդ չի ապրում: Այստեղ ոչ մի շենք չկա: Կա՞ որևէ ապացույց: Ոչ ... Ես սա ասում եմ այստեղ՝ Ջաբրայիլում, Արազ գետի ափին. ադրբեջանցի ժողովրդին ուղղված անհիմն մեղադրանքները անպատասխան չեն մնա»: Մինչդեռ իրանական ԶԼՄ -ները, մեկնաբանելով Բաքվի և Թեհրանի հակամարտությունը, գրում են, որ այաթոլաների պնդումները վերաբերում են ոչ միայն Իսրայելի հետ Ադրբեջանի սերտ կապերին, այլև շոշափում են այլ հարցեր, այդ թվում՝ անցյալ տարի Բաքվի կողմից սիրիացի վարձկանների օգտագործումը, պատերազմը Հայաստանի հետ և Կովկասի «սահմանների փոփոխության» հեռանկարը, որը ձեռնտու չէ Պարսկաստանին: Ըստ ամենայնի, խոսքը գնում է Ղարաբաղի մի մասի, ինչպես նաև Հարավային Հայաստանի այն տարածքի մասին, որը բաժանում է Նախիջևանի ադրբեջանական անկլավը և բուն Ադրբեջանը: Շատ հավանական է, որ Բաքուն, փակելով Իրան-Հայաստան ճանապարհը, կտրել է Իրանի համար կարևոր հակապատժամիջոցային որոշակի ուղի:
Ի դեպ, Իրանի արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր-Աբդոլլահիանը հույս է հայտնել, որ Ռուսաստանը կարձագանքի կովկասյան տարածաշրջանում սահմանների հնարավոր փոփոխություններին: Կարելի է հասկանալ և այսպես. եթե Մոսկվան ոչինչ չանի, Թեհրանը կմիջամտի այդ հարցին: Ինչ էլ լինի, Բաքուն ամեն կերպ ցույց է տալիս, որ իր համար լիովին անհասկանալի է մնում, թե կոնկրետ ի՞նչն է նյարդայնացնում Իրանին: Իլհամ Ալիևը պնդում է, որ «Իսրայելը հեռու է» և միայն պատրվակ է մահմեդական հարևանների միջև ջերմաստիճանը կրիտիկականի հասցնելու համար: Իսկ իրավիճակն իսկապես թեժանում է:
Ադրբեջանական ԶԼՄ -ները հայտնել են, որ Իրանը ադրբեջանական զինուժի թռիչքների համար փակել է իր օդային տարածքը: Բաքուն որոշել է պատասխանել «ակն ընդ ական» սկզբունքով և փակել է Իրանի գերագույն առաջնորդ Այաթոլա Ալի Խամենեիի Բաքվի գրասենյակի նիստերի դահլիճը: Ի պատասխան իրանական ազգի, հայրը Ադրբեջանի քաղաքացիներին թվիթերյան ուղերձ է հղել ադրբեջաներենով. «Նա, ով փոս է փորում իր եղբայրների համար, ինքը կընկնի այդ փոսը»: Եթե Ալիևը չի հասկանում պարսիկների զայրույթը, ապա Իրանում շատ է խոսվում այն մասին, որ, օրինակ՝ անցյալ տարվա նոյեմբերին Թեհրանի մերձակայքում սպանված իրանցի միջուկագետ Ֆահրիզադեին, ենթադրաբար, վերացրել են Իսրայելի տեխնիկական միջոցների օգնությամբ Սիտալչայ ավիաբազայից, որը գտնվում է մայրաքաղաք Բաքվից 70 կմ հյուսիս-արևմուտք:
Շիական ԶԼՄ -ները նաև ենթադրում են, որ մի կողմից՝ Իսրայելի և ԱՄՆ -ի, մյուս կողմից՝ Իրանի միջև ենթադրյալ պատերազմի դեպքում «չարիքի առանցք» ՆԱՏՕ -ն Ադրբեջանի երկինքը կօգտագործի իրանական միջուկային օբյեկտները հրթիռակոծելու համար: Ինչպես միշտ, նման դեպքերում ոչ մի ապացույց չի տրվում: Բայց հենց նման տեսակի մեղադրանքի փաստը, թեև ոչ պաշտոնական, խոսում է ամեն ինչի մասին: Կարող ենք վստահորեն ընդունել, որ այս ամենը խոսում է հոգևորականների ուժեղ բարկության մասին Բաքվի քաղաքականության նկատմամբ, «որը մահմեդական Թեհրանի հետ եղբայրության փոխարեն ընկերություն է անում անհավատ Թել Ավիվի հետ»: Այաթոլաներն ադրբեջանցիներին ուղիղ են ասում. «Կա՛մ դուք մեզ հետ եք հրեաների դեմ, կա՛մ մենք ենք ձեր և հրեաների դեմ»:
Բայց, ըստ ամենայնի, Բաքուն արդեն ընտրություն է կատարել: «Եվ նույնիսկ հերքելով հրեաների ներկայությունը Ադրբեջանում՝ Ալիևը ուշադրություն է հրավիրել Ադրբեջանում Իսրայելի մեկ անվիճելի ներկայության վրա,- գրել է վաշինգտոնյան Eurasianet հրատարակությունը,- Ջաբրայիլում գտնվելու ընթացքում նա (Ալիևը) հանդիսավորությամբ բացել է սահմանային կայան, որտեղ լուսանկարվել է՝ լայն ժպտալով և նրբորեն շոյելով Իսրայելի արտադրության Harop անօդաչու թռչող սարքը»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
