Տեսանյութ. Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին.Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ          Պուտինն առանց ջանք խնայելու բանակցել է, որպեսզի դադարեցնի պատերազմը. ՀՀ ղեկավարությունը սկսում է արտահայտել այն մտքերը, որոնցով Փաշինյանը ստեղծել էր իր «Ելք» շարժումը       Ինչո՞ւ են Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները    

04 դեկ 2021 12:40

Ե՛վ Բաքվի կողմից ֆինանսավորվող, և՛ կիսապաշտոնական ռուսական լրատվամիջոցները միևնույն երգն են երգում

infoteka24.ru-ն գրում է, որ Ղարաբաղյան վերջին պատերազմի ժամանակ և դրա ավարտից հետո ռուսաստանյան լրատվամիջոցներում ռազմական գործողությունների ընթացքի և մանրամասների, կողմերի կորուստների գնահատականների և այլնի մասին ընթերցողին մոլորության մեջ գցող հսկայական նյութեր են տեղադրվել։ Բավականին հատկանշական է այն, որ նման համահունչ նյութեր կարելի է գտնել ինչպես Բաքվի կողմից ֆինանսավորվող, այնպես էլ Կրեմլի կիսապաշտոնական ԶԼՄ-ներում։


Այդ հրապարակումների կարևորագույն թեզերից մեկն ընթերցողին, այդ թվում՝ հայ հասարակությանը, համոզելն է հայկական կողմի ռազմական առումով լիակատար ձախողման մեջ թե՛ վերջին պատերազմի ընթացքում, թե՛ դրանից հետո։ Այդ թվում՝ դա արվում է թուրք-ադրբեջանական դաշինքին բնորոշ, քաղաքական իմաստային բեռ կրող հուզական սահմանումների կիրառմամբ («ամոթալի պարտություն» և այլն)։ Ահա այդ լրատվամիջոցների կողմից հասարակության մեջ «անհրաժեշտ» տեսակետներ սերմանելու համար օգտագործվող մեթոդների ընդհանուր նկարագրությունը: Կողմերի տեխնիկայի, սպառազինության և մարդկային կորուստների մասին տվյալները տրվել են բացառապես Բաքվի պաշտոնական աղբյուրների՝ որպես միակ ճշմարտացի աղբյուրների, ինչպես նաև առանձին անգլալեզու որոշ ռեսուրսների հղումով: Հազարավոր թուրք զինծառայողների (և ոչ միայն ռազմական խորհրդատուների) և վարձկան ահաբեկիչների անմիջական մասնակցությունը պատերազմին ընդհանրապես չի նշվել կամ թերագնահատվել է: Լռել են պատերազմում Իսրայելի և Պակիստանի դերի մասին։ Հրապարակումների մեջ անհիմն հայտարարություններ են օգտագործվել, որոնք պաշտպանված են նույնքան անհիմն էպիտետներով՝ «ըստ առկա ճշգրիտ տվյալների», «ըստ հաստատված տվյալների» և այլն։


Գործնականում ոչինչ չի ասվել պատերազմի նախօրեին և ընթացքում Կրեմլի քաղաքական դիրքորոշման և վերջին առնվազն 2 տարում դրա ակնհայտ մուտացիայի մասին։ Պատերազմի ընթացքում տեսանելի էր Կրեմլի կիսապաշտոնական ԶԼՄ-ների վատ քողարկված ադրբեջանամետ դիրքորոշումը, որոնցից են առաջին և երկրորդ հեռուստաալիքները, «Վեստի 24»-ը և «Ռոսիա Սեգոդնյան» իր տեղեկատվական եռյակով։ Մեկ այլ կիսապաշտոնական ԶԼՄ է ՏԱՍՍ-ը, որի ներկայացմամբ պատերազմի առաջին իսկ օրվանից մտցվել է և այսօր էլ կիրառվում է «Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակը սրվել է սեպտեմբերի 27-ին» ձևակերպումը։ Այս պարզեցված ձևակերպումը հավասարեցնում է ագրեսորին և պաշտպանին, և լղոզում այն բնական հարցը, թե ո՞վ խախտեց 1994 թվականի կրակի անժամկետ դադարեցման պայմանագիրը և սկսեց ագրեսիան։ Միևնույն ժամանակ, նման հրապարակումները շեղում են ընթերցողի ուշադրությունը պատերազմի ռազմաքաղաքական տարօրինակություններից և պարադոքսներից։


Օրինակ՝ Շուշիի մոտ տեղի ունեցածի մասին, նաև այն մասին, թե ինչպե՞ս է ստացվել, որ հակառակորդը կարողացել է Ղարաբաղյան լեռնաշղթայի երկայնքով անտառային ճանապարհով գրեթե անարգել դեպի Շուշի շարժվել մեկ շաբաթ: Կամ ինչո՞ւ հոկտեմբերի 20-ի ասուլիսներից մեկում Ալիևն ասել է, որ առանց Շուշիի գրավման «դա կլիներ գործի կեսը» (ոչ թե «Խանքենդին», այլ Շուշին)։ Իհարկե, այս բոլոր հարցերն արդարացիորեն բարձրացվել են Ռուսաստանում, այդ թվում՝ որոշ լուրջ փորձագետների կողմից (չշփոթել հայտնի կոռումպացված քարոզիչների և տարբեր հեռուստաշոուներում ցոտկոտողների հետ): Վերլուծենք թարմ օրինակ, գնահատենք այն օբյեկտիվության և հակառակը՝ քարոզչական ուղղվածության տեսանկյունից։ «Էքսպերտ» ամսագրում Տիխոն Սիսոևը «Լեռնային Ղարաբաղի ֆանտոմային ցավերը» վերնագրով հոդված է հեղինակել և գրել. «Հայաստանում ոչինչ չարեցին Ղարաբաղի պաշտպանությունն ուժեղացնելու համար։ Մի շարք ամրություններ (այսպես կոչված՝ Օհանյանի գիծը), ըստ էության, հայերը անփոփոխ են թողել 1990-ականներից ի վեր, չեն արդիականացվել։


Զարմանալի չէ, որ Ադրբեջանին բոլոր նպատակակետերը նախապես հայտնի էին, և արդեն պատերազմի առաջին օրերին Բաքուն հաջողությամբ ոչնչացրեց պաշտպանական կառույցների գրեթե բոլոր հենակետերը»։ Զգացմունքային է թվում, բայց իրականում ի՞նչ ունենք: Նախ՝ պաշտպանական գիծն ամրապնդվել է նույնիսկ 1994 թվականի մայիսին կնքված զինադադարից հետո։ 2016 թվականի ապրիլ յան պատերազմից հետո ևս աշխատանքներ են տարվել պաշտպանական գծի ամրապնդման ուղղությամբ, և դա գաղտնիք չէ։ Պատերազմի մեկնարկից հետո ագրեսորին՝ ադրբեջանա-թուրքաահաբեկչական եռյակին, հաջողվել էր պատերազմի առաջին շաբաթում ճեղքել ճակատը ընդամենը 4-5 կմ լայնությամբ՝ Արաքսի հարավային հատվածում և հյուսիս-արևելքում Թալիշ-Մատաղիս ուղղությամբ։ Միաժամանակ փորձագետները գիտեն, որ տափաստանային հարավում հայկական կողմն ընդհանրապես չուներ պաշտպանության երկրորդ գիծ՝ առաջին հերթին այդ ուղղությամբ թիկունքում նշանակալի ուժերի բացակայության պատճառով։




Դեռ պատերազմի սկսվելուց առաջ էին Գորիսի և Կապանի գնդերը ցրել, իսկ դրանք պետք է այնտեղ տեղակայվեին և կազմեին զորքերի երկրորդ էշելոնը։ Բայց անգամ պատերազմից առաջ մի շարք ստորաբաժանումների ցրումով և պատերազմի առաջին օրերին զորահավաքի ընդհանուր խափանումով մնացած բոլոր ուղղություններով Ղարաբաղի պաշտպանության գծի ճեղքում չի եղել: Հիմա հարց. արդյո՞ք եղել է «պատերազմի առաջին օրերին Բաքվի կողմից պաշտպանական կառույցների գրեթե բոլոր հենակետերի ոչնչացում»։


Հիշեցնենք, որ Քարվաճառի (Քելբաջար) և Ակնեի (Աղդամ) դիրքերը հայկական ուժերը հանձնել են առանց մեկ կրակոցի նոյեմբերի 9-ի պայմանագրով, որը ստորագրվել է ոչ միայն հայ ժողովրդի, այլ նույնիսկ նախագահի թիկունքում (ինքը՝ պարոն Արմեն Սարգսյանն է խոստովանել, որ դրա մասին իմացել է ԶԼՄ-ներից): Մինչդեռ ոչ միայն պարոն Սիսոևը, այլ նաև խայտաբղետ հեղինակների մի ամբողջ շարք փորձել և փորձում են ընթերցողին ներարկել «պատերազմի առաջին օրերին բոլոր հենակետերի հաջող ոչնչացման» տարբերակը: Իսկ դա նշանակում է, որ կա որոշակի թիրախավորում։




Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում


Մեկնաբանություններ


Համընկնող լուրեր