Ինչո՞ւ ՀՀ-ում առողջ ընդդիմություն չկա... և չի էլ կարող լինել.բոլոր ժամանակներում դավաճաններ են փնտրում, չկա ոչ մի քաղաքական գործիչ, ով չկասկածվի դավաճանության մեջ
Vestikavkaza.ru-ն գրում է, որ փոխադարձ մեղադրանքները դարձել են Հայաստանում քաղաքական պայքարի հիմնական տարրերից մեկը։ Ընդդիմախոսները միմյանց անվանում են օտարերկրյա հետախուզական ծառայությունների, հիմնականում թուրքական, գործակալներ, մատնանշում են վարվող քաղաքականության անհեռատեսությունն ու ապաշնորհությունը, և այդ ամենին ուղեկցող դեմագոգիան։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանում ամենից հաճախ կարելի է լսել դավաճանության վերաբերյալ մեղադրանքներ: Երբեմն տպավորություն է ստեղծվում, որ հանրապետությունում չկա ոչ մի քաղաքական գործիչ, ով չկասկածվի դավաճանության մեջ։Հայաստանի յուրաքանչյուր նոր վարչակազմ նախորդին մեղադրել է հայ ժողովրդի շահերը դավաճանելու մեջ։ Ժամանակին ՀՀՇ-ական գործիչները հայտարարել են, որ խորհրդային ղեկավարությունը Ադրբեջանի նախկին ԼՂԻՄ-ի հայերին թողել է բախտի ճակատագրին, իբր, արհամարհելով նրանց կամքը։ Ղարաբաղյան կլանի անջատականները 1990-ականների վերջին բարձրաձայն մեղադրել են ՀՀՇ-ին դավաճանության մեջ, քանի որ գիտակցում էին հայ-ադրբեջանական ճգնաժամը բանակցությունների միջոցով հաղթահարելու և տարածքային սկզբունքներից նահանջելու անխուսափելիությունը։
Հայկական քաղաքականության պատվանդանին բարձրանալով` հանրապետության ներկայիս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը անխոնջ խոսում է նախագահներ Քոչարյանի և Սարգսյանի կոռումպացված կառավարության նենգության մասին։ Ներկայիս ընդդիմությունը, որը մեծահոգաբար հովանավորվում է հենց նախորդ վարչակազմի կողմից, խոսում է Փաշինյանի դավաճանության մասին, բայց արդեն կապիտուլյացիայի համատեքստում այն պատճառով, որ նա ստորագրել է ղարաբաղյան պատերազմի ակնհայտ ելքը որոշող փաստաթուղթը։ Այստեղ, ճիշտ է, ազգայնականներն օգտագործում են հին սցենարը` զուգահեռներ անցկացնելով Փաշինյանի և ՀՀՇ նախկին առաջնորդ, հանրապետության առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի միջև։
Հայաստանի քաղաքական դաշտը լցված է սիմվոլիզմի տարրերով, որոնք թաքցնում են հանրապետության բոլոր, առանց բացառության, նշանակալի քաղաքական գործիչների շարժիչ ուժը, որն է` իշխանության մենաշնորհը։ Հայաստանում ընդունված չէ բանակցել այլընտրանքային տեսակետ ունեցողների հետ, բոլոր բանավեճերը հիմնականում դեկլարատիվ են իսկ առավել հաճախ պայմանական։ Առողջ ընդդիմություն չկա և չի կարող լինել, քանի որ քաղաքական մշակույթը ենթադրում է հակառակ կողմի լիակատար նսեմացում։ Նման դեպքերում դավաճանության մեղադրանքները լավագույն օգնությունն են, որոնք թույլ են տալիս զրկել հակառակորդին արդարանալու հնարավորությունից։
Դավաճանն իրավունք չունի ամբիոն բարձրանալ, նրա հռետորաբանությունը քիչ նշանակություն ունի, հետևաբար նրա նկատմամբ թույլատրելի է ցանկացած հետապնդում՝ ընդհուպ մինչև ֆիզիկական վերացումը։ Ահա հենց այդպես են հայ քաղաքական գործիչները ձեռք բերում բռնության կարճաժամկետ արտոնագիր` հենվելով հանրային տրամադրությունների կամ հասարակության իներցիայի վրա։
«Դավաճանություն» հասկացությունը հետխորհրդային Հայաստանում էֆեմերային է, չունի հստակ հասկացողություն, քանի որ երկրում չի ձևավորվել ապագա պետության հայեցակարգը, պարզ չէ, թե ընդհանրապես ի՞նչն է դավաճանելի, և ինչը՞ ոչ, ո՞ւր է ձգտում և ի՞նչ է կառուցում երկիրը։ Արտահանվող ռեսուրսները հիմնականում մասնավոր ձեռքերում են։ Կոռուպցիայի պատճառը, առաջին հերթին, գրեթե ամեն ինչի քրոնիկ պակասն է, այլ ոչ թե ավանդական մշակույթը։ Բանակի, կրոնի, եկեղեցու, հողերի քաղաքականության հարցերը տաբու են, ուստի հայ մարդը հստակ չի պատկերացնում, թե որտե՞ղ է խոսքը ողջ երկրի շահերին, և որտե՞ղ քաղաքական էլիտայի շահերին դավաճանելու մասին։
Ցանկացած մարդ ցանկացած պահի կարող է դավաճան համարվել։ Բայց դավաճանության միակ հստակ սահմանումը դավաճանությունն է և ենթադրում է պետական նշանակության գաղտնի նյութերի փոխանցում թշնամուն, սակայն Հայաստանի նորագույն պատմության մեջ նման մեղադրանքները քիչ են։ Ազգային դավաճանության սիմվոլիկան ծառայում է որպես արդյունավետ սոցիալական կարգավորիչ։ Ոչ ոք չի ուզում լինել դավաճանների շարքում, քանի որ Հայաստանում հնարավոր չէ նման մեղադրանքները լվանալ։ Մեղադրող կողմը կարող է օգտագործել այդ մարտավարությունը այնքան, որքան ցանկանում է, հաճախականության լայն տեսականիով, ինչը կրկին ու կրկին հուշում է հերքելու կեղծ հռետորաբանությունը: Ուստի այլընտրանքային տեսակետ ունեցողները նախընտրում են խուսափել սուր անկյուններից, իսկ հասարակությունը ձեռնպահ է մնում ցանկացած մեկնաբանությունից։
