Պաշարված ամրոցի վիճակում ենք.Անունը դնում են խաղաղության պայմանագիր, բայց իրականում ՀՀ-ն թղթով նոր բաներ է հանձնելու, օրինակ՝ տարածքներ
«Փաստ» օրաթերթը գրում էԱդրբեջանը չի դադարում սադրանքների շարքը: Վերջին շրջանում բնապահպանական պատճառաբանությամբ փորձում են մուտք գործել Արցախ, ավելին՝ հերթական անգամ նույն պատճառաբանությամբ փակում Արցախը Հայաստանին կապող միջպետական մայրուղին: Հավելենք նաև, որ, այսպես կոչված, իբր լրագրողների, բլոգերների կողմից ևս Արցախ մուտք գործելու փորձեր եղան, որոնք կանխվեցին: Ադրբեջանական կողմի՝ Դրմբոնի և Կաշենի հանքավայրեր մուտք գործելու ծրագրերը ևս կանխվեցին: Ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը «Փաստի» հետ զրույցում անդրադարձել է սադրանքներին՝ շեշտելով Ադրբեջանի հիմնական նպատակների մասին:
«Ադրբեջանը փորձում է Արցախի կապը կտրել ՀՀ-ից, ինչը ոչ թե միանգամից, այլ աստիճանաբար են փորձում իրականացնել: Ու թեպետ այս էտապում նշվածը չեն իրականացնում ռազմական միջոցներով, բայց ինչոր պահի դա ևս չի բացառվում: Սա համեմատաբար վերջերս գործածության մեջ մտած հիբրիդային պատերազմի օրինակ է: Այսինքն, իրենք դիմում են թե՛ ռազմական գործողությունների, թե՛ իրավական, թե՛ տնտեսական ճնշումների: Այս ամենը միասին ուղղված է Արցախը ՀՀ-ից կտրելուն և, ի վերջո, հայաթափելուն»,-ասաց ռազմական փորձագետը:
Իրողությունները դիտարկելով առկա բանակցային գործընթացի համատեքստում՝ նա շեշտեց. «Դատելով ՀՀ, այսպես կոչված, իշխանությունների՝ Նիկոլ Փաշինյանի և իր մերձավորների հայտարարություններից և գործելաոճից, բանակցություններում Արցախի հարցը, կարծես թե, այլևս չի քննարկվում: Իսկ եթե քննարկվում է, զուտ տեխնիկական հարցերի մակարդակում: Մասնավորապես՝ ինչպե՞ս է Հայաստանի, այսպես կոչված, իշխանությունը, ձեռքերը լվանում Արցախից: Եթե անգամ դիտարկենք պաշտոնական լրահոսը, ապա Արցախը գրեթե չի հիշատակվում, իսկ եթե հիշատակվում է, ապա Նիկոլ Փաշինյանի զավեշտալի հայտարարություններում: Արայիկ Հարությունյանն էլ գալիս է Սփյուռքի գագաթաժողովի, որ ցույց տան, թե ինչ-որ միասնություն կա, բայց իրականում Արցախի հարցում ձեռքերը լվացել են, ու աստիճանաբար կապերը կտրվում են: Ճանապարհը փակելու թեմայով, ըստ էության, մինչ այս պահը ՀՀ իշխանությունները որևէ հայտարարություն չեն արել, ոչ էլ անդրադարձել են ադրբեջանցիների կողմից հանքեր մտնելու սադրանքին»:
Կարեն Վրթանեսյանը հավելեց նաև, որ արդեն մեկ տարի է, ինչ իշխանությունները շրջանառությունից հանել են ինքնորոշման իրավունքի թեման և այսօր ոչ թե ՀՀ ներկայացուցիչը, այլ Ռուսաստանն է խոսում ինքնորոշման իրավունքից: Ինչ վերաբերում է «խաղաղության պայմանագրի» շուրջ զարգացումներին, այն գործընթացին, որ առկա տարբերակը կողմերը մշակում, խմբագրում և ուղարկում են իրար, Կ. Վրթանեսյանը նշեց. «Ընդհանուր առմամբ, անունը դրվում է «խաղաղության պայմանագիր», բայց որևէ հիմք չկա մտածելու, որ ստորագրվելիքը կայուն խաղաղություն է բերելու: Այն ոչ թե «խաղաղության պայմանագիր», այլ «գերեզմանային խաղաղության պայմանագիր» է լինելու: Ըստ էության, այդ պայմանագրի էտապներից մեկով ամրագրվելու է այս տարածաշրջանում հայերի ներկայության կրճատումը, մեր դիրքերը զիջելը և այլն: Այդ պայմանագրով ոչ մի խաղաղություն չի կարող լինել, որովհետև խաղաղության համար ամենաանհրաժեշտ բաղադրիչը՝ ուժերի բալանսը, այդ պայմանագրով չի ապահովվում. ինչպե՞ս կամ ո՞վ է երաշխավորելու, որ պայմանագրի այս կամ այն կետը չի խախտվելու: 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին հրադադարի մասին եռակողմ հայտարարություն ստորագրվեց: Ադրբեջանը նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը իր մասով բոլոր կետերով խախտել է: Չկա գերիների վերադարձ, զորքը չի կանգնել այն տեղում, որտեղ դադարել էին գործողությունները. իրենք առաջ են գնացել և՛ Արցախում, և՛ արդեն նաև ՀՀ տարածքում: 5 կիլոմետր լայնությամբ Լաչինի միջանցք կար, որն այլևս գոյություն չունի: Բացի այդ, եռակողմ հայտարարության մեջ որևէ կերպ նշված չէր, որ ՀՀ-ն պետք է նվիրի Գորիս-Կապան ճանապարհի հատվածը՝ Հայաստանն Իրանի հետ կապող միակ նորմալ ճանապարհը»:
Կ. Վրթանեսյանը հավելեց՝ եռակողմ հայտարարության մեջ չկային նաև կետեր այն մասին, որ պետք է Սյունիքի անվտանգությունն ապահովող բարձունքներ ևս հանձնվեն: «Ստացվում է, որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կետերն Ադրբեջանը բազմիցս է խախտել. ի՞նչ պայմանագրի մասին կարող է խոսվել այս իրավիճակում: Անունը դնում են խաղաղության պայմանագիր, բայց իրականում Հայաստանը թղթով նոր բաներ է հանձնելու, օրինակ՝ տարածքներ: Նաև ինչ-որ պարտավորություններ է իր վրա վերցնելու այն դեպքում, երբ Ադրբեջանն իր վրա վերցրած որևէ պարտավորություն չի կատարում: Մեծ հաշվով, քանի դեռ Հայաստանը չի վերականգնել իր զինված ուժերը, չի անցել պաշտպանության ռեժիմին, մենք վտանգի մեջ ենք լինելու: Այս պայմաններում մենք արդեն իսկ վտանգի մեջ ենք: Փոքր քայլերով, երբեմն նաև բացահայտ ռազմական գործողություններով թշնամին օրեցօր օղակ է ստեղծում: Մենք պաշարված ամրոցի վիճակում ենք:
Ընդ որում, այդ ամրոցի մի մասն էլ, ըստ էության, կտրել են հիմնական պաշտպանական մասից: Այսինքն, պաշարված ամրոցի՝ մի աշտարակից մյուս աշտարակ անցումները գրավել են: Պաշարված ամրոց ասվածը հաճախ է օգտագործվում գեղարվեստական խոսքի մեջ, բայց մենք բառի բուն իմաստով ենք այդ վիճակում: Ընդ որում, այն մարդիկ, ովքեր, ղեկավար լինելով, պարտավոր էին կազմակերպել այդ ամրոցի պաշտպանությունը, ըստ էության, զբաղված են ամրոցի դարպասները բացելով, պատերը քանդելով, զորքը զինաթափելով և այլն: Քանի դեռ պաշտպանություն չի կազմակերպվում, քանի դեռ ներսից պաշտպանությունը քանդողները հայտարարում են, թե «անպաշտպան լինելով ենք պաշտպանված», որևէ լավ բան սպասել չենք կարող»,ասաց նա՝ շեշտելով, որ թեպետ այդ մասին բաց չի ասվում, բայց, ըստ էության, հենց այդ «համոզմունքով» են առաջնորդվում:
