«Ծիծեռնակ» ճամբարն ամփոփեց հագեցած ու անմոռանալի իր 18-րդ ամառը
-Իմ մանկության օրերի երազանքն է եղել ճամբար գնալ,
որից հաճախ, զրկված եմ եղել: Ու որոշել էի, երբ մեծանամ, այնպես եմ անելու, որ բոլոր
երեխաները կարողանան գնալ ճամբար ու վայելել ամառային հանգիստը: Երբ սկսում էինք, ընդամենը
100 երեխա էին մասնակցում, բայց նույնիսկ այդքանի համար մահճակալներ չունեինք: Կարողացել
էինք ձեռքբերել միայն զինվորական «լեժանկաներ»: Մի քանի տարի հետո ապացուցեինք, որ կարող ենք ճամբար կազմակերպել,-քայլելով
դեպի խաղահրապարակ՝ պատմում է Հայ Առաքելական Եկեղեցու Գուգարաց թեմի առաջնորդ Տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանը:
«Ծիծեռնակ»
ճամբարի շենքը Սեպուհ Սրբազանի ջանքերով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին է փոխանցվել
1998թ.՝ կիսավեր ու կիսաքանդ վիճակում, և ոչ ոք չէր հավատում, որ մի օր այն կլցվի երեխաների
ուրախ ծիծաղով ու խաղով: Բայց Սրբազան հոր համառության ու հետևողականության շնորհիվ
արդեն չորս տարի հետո՝ 2002-ին, ճամբարը սկսեց գործել և առանց ընդմիջման գործում է
արդեն 18 տարի:
Խոսելով ճամբարի կազմակերպման ամենակարևոր նախապայմանի
մասին՝ Սեպուհ Սրբազանն ասում է.
-Ամենակարևորը կարգապահությունը, սկզբունքայնությունն
ու մաքրությունն են: Կարգապահությունը սկսում է հավաքարարից մինչև ամենաբարձաստիճան
պատասխանատուն: Ամեն մարդ, որ ճամբարի տարածքում է, պետք է չափազանց ուշադիր լինի,
որ երեխաների հետ ամեն ինչ լավ լինի: Շատ կարևոր է, որ հենց Եկեղեցին է կազմակերպում
երեխաների ամառային հանգիստը, զբաղվում նրանց կազդուրմամբ, ֆիզիկական ու հոգևոր դաստիարակությամբ,
տարրական հոգևոր ու ազգային գիտելիքներ տալիս նրանց: Ճամբարն, իր տեսակով, չի կարող
մեզ համար եկամտաբեր լինել, ընդհակառակը՝ Եկեղեցին իր բարերարների միջոցով մշտապես
գումար է ներդնում ճամբարի պահպանման համար: Մեզ օգնում են նաև բարեգործական տարբեր
կառույցներ: Փա՛ռք
Աստծո, որ ունենք ազգանվեր բարերարներ, ում շնորհիվ այս տարիներին կայացրինք ճամբարը:
18 երկար ու ձիգ տարիների ընթացքում նորոգել են ճամբարը,
նոր շինություններ կառուցել, որ երեխաների հանգիստն ավելի հարմար լինի: «Ծիծեռնակին»
կից նոր կառույցներ ավելացնելով՝ վերականգնել են «Կռունկ» ճամբարն ու այն անվանել են
Հրանտ Դինքի հիշատակին:
Հիմա ճամբարը տարվա մեջ գործում է երկու ամիս՝ հուլիսին
ու օգոստոսին: Յուրաքանչյուր հերթափոխի ընթացքում կարողանում է ընդունել մինչև 250
երեխա, իսկ սեզոնի ողջ ընթացքում՝ 1300-1500:
-Մենք ամեն ինչ անում ենք, որ երեխաներն իրենց հոգատարությամբ
ու սիրով շրջապատված զգան: Սա շատ կարևոր է,-համեստորեն, բայց անթաքույց ոգևորությամբ
պատմում էր Սեպուհ Սրբազանը՝ դիտելով ճամբարի բակում կազմակերպված ցուցահանդեսը: Այստեղ
ներկայացված էին
ճամբարական երեխաների ձեռքի աշխատանքները՝ ջրի վրա նկարած, ապա թղթին հանձնած պատկերներ,
գունազարդած քարերն ու խնամքով պատրաստած պլակատներ: Ապա հայացքն ուղղելով իրենց նկարը
ներկայացնել շտապող երեխաներին հարցնում է, - Ի՞նչ եք պատկերել:
-Մենք եկեղեցի ենք նկարել, որ ցույց տանք, որ սիրում
ենք մեր երկիրը: Երկինքը կապույտ ենք արել, որ Հայաստանում ու Արցախում միշտ խաղաղ
լինի,-շատ վստահ բացատրում է մի աղջնակ:
-Իսկ մենք մեր ձեռքերի հետքերն ենք թողել, որ ցույց
տանք, որ համերաշխ ենք,- հաջորդ պլակատն են ներկայացնում մյուս ջոկատի երկու
երեխաներ:
Ցուցադրությունը դիտելուց հետո Սրբազան հայրը երեխաների
հետ իջնում է խաղահրապարակ, որտեղ ճամբարականները շատ արագ շարվում են իրենց ջոկատավարների
մոտ, ու սկսվում է հանդիսավոր տողանը: Այն մյուս օրերի տողանից տարբերվում է, քանի
որ վերջին անգամ են Հայաստանի ու ճամբարի դրոշները բերվում տողանին: Հենց այս տողանի
ժամանակ Սեպուհ Սրբազանը լավագույն ճամբարականներին՝ թե՛ երեխաները, թե՛ ջոկատավարներին,
արժանացնում է պատվոգրերի: Ամենին
մի առանձնահատուկ շուք է հաղորդում փողային նվագախումբը, որն առանձին ջոկատով ճամբարի
ողջ ընթացքում ապահովում է իսկական ճամբարային միջավայր. առավոտյան վերկացն ու երեկոյան
հանգստի կանչը, ճաշի հրավերն ու խաղահրարակում հավաքվելու անհրաժեշտությունը երեխաներին
փոխանցում է շեփորի կոչը:
-Երեխաները սիրով են մասնակցում ճամբարային ռեժիմով
սահմանված բոլոր ծրագրերին, հատկապես՝ սպորտլանդիաներին, ֆուտբոլի առաջնություններին,
քվեստային խաղերին, որ մենք անվանում են Ֆորտ Բոյար… Ու բոլորն են փորձում ջանադրաբար
կատարել առաջարանքները: Եթե անգամ պասիվ երեխաներ են լինում, նրանք էլ շատ արագ են
ինտեգրվում ու փորձում իրենց ջոկատի համար ամենից շատ միավորներ վաստակել: Ճամբարում
կրտսեր տարիքի երեխաների համար տիկնիկային ներկայացումներ ենք կազմակերպում, հատուկ
շուքով նշում ենք ծննդյան տոները: Վերջին երեկոյին
էլ բոլորս հավաքվում ենք խարույկի շուրջ, ինչպես թելադրում է ճամբարային «կանոնակարգը»,-
պատմում է ճամբարի պետ Սևակ Սարգսյանը:
-Շատ ակտիվ են անցնում նաև քննարկումները: Մենք ամեն օր
որևէ թեմայով զրույց-քննարկում ենք ունենում երեխաների հետ՝ հիմնականում աստվածաշնչյան
կարևոր հատվածների շուրջ՝ «Պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպես քո անձը», «Այն ամենը, ինչ
կկամենաք, որ ձեզ անեն, այդպես և դուք արեք նրանց», «Մի մերժիր նեղության մեջ եղողի
պաղատանքը և քո երեսը մի դարձրու նրանից», «Իմաստությունը լավ է անգին քարից և թանկարժեք
ոչ մի բան չի հավասարվի նրան» և այլն:
Մաքուր, խնամված միջավայրը, չորսանգամյա համեղ ու հագեցնող
սնունդը ճամբարի կազմակերպման կարևոր պայմաններից են, Սեպուհ սրբազանի խիստ հսկողության
ներքո: Իսկ այս ամենը լրացնում է Վանաձորի հրաշալի բնությունը՝ սոճիների ու եղևնիների
անտառների մաքուր ու առողջարար օդով:
-Ճամբարի մեր ամբողջ անձնակազմը գիտի, որ պետք է սիրով
ու համբերատարությամբ աշխատել՝ հաշվի առնելով, որ գործ ունենք երեխաների հետ: Մենք
չունենք պատժի խիստ ձևեր. ամեն դրական արարքի համար միավորներ ենք տալիս, իսկ անկարգության
համար հանում ենք որոշ միավորներ: Դա իրենց դարձնում է ավելի ուշադիր ու կարգապահ:
Երեխան ամեն ինչ պետք է հետաքրքրությամբ անի՝ առանց ստիպելու, առանց պարտադրանքի:
Ամեն երեկո ճամբարի պատասխանատուներն ու ջոկատավարները
քննարկում են անցած օրը, վերլուծում ամեն երեխայի ու նրա հետ կապված իրավիճակները,
մասնագիտական առաջարկների հիման վրա որոշում, թե ինչպես պետք է վարվել, եթե որևէ երեխա
ինչ-որ խնդիր ունի: Իսկ խնդիրները կարող են շատ տարբեր լինել, եթե հաշվի առնենք, որ
նույն ժամանակահատվածում նույն տանիքի տակ են հավաքվում տարբեր տարիքի ու սոցիալական
խմբերի երեխաներ՝ Հայաստանի, Արցախի ու Ջավախքի տարբեր համայնքներից: Նրանցից շատերը
մինչ ճամբար գալն իրար չեն ճանաչում ու առաջին օրերին նորմալ է, որ պիտի փորձեն իրար
հասկանալ, իրար հարմարվել:
Այսպես է ձևավորվում միաբանության գաղափարը, որ թեմակալ
առաջնորդի գլխավոր նպատակներից մեկն է.
-Ճամբարում փորձում ենք երեխաներին սովորեցնել,
որ ամեն օր պետք է ավելի միաբան դառնանք ու չտարբերենք իրար ըստ մեր
բնակության վայրի կամ սոցիալական դիրքի: Պիտի երեխաները տեսնեն, որ ընկերոջն օգնելն
ու իրար հետ խաղերի դժվարությունները հաղթահարելը երջանկացնում են բոլորին:
Ճամբար եկողները շատ տարբեր են թե՛ աշխարհագրությամբ,
թե՛ սոցիալական ու տարիքային առանձնահատկություններով: Այս տարի այստեղ հանգստացել
են Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի հոգածության
տակ գործող երկու դպրոցների՝ Էօռնեկյան հանրակրթական և Երևանի Գ. Էմինի անվան համար 182 դպրոցների
սաները, երեխաներ Գյումրիից, Ախուրյանից, Ղուկասյանից, Թբիլիսիից, Ջավախքից՝ Ախալքալակից
ու Ախլցխայից: Սիրով են հյուրընկալել նաև Վանաձորի սոցիալապես անապահով ընտանիքների
երեխաներին:
«Ծիծեռնակ» ու Հրանտ Դինքի անվան «Կռունկ» ճամբար ամենից
հաճախ գալիս են ոչ թե անհատապես, այլ՝ խմբերով: Օրինակ այս տարի Հայ Կաթոլիկ համայնքից
երկու խումբ են ընդունել: COAF-ի շահառու երեխաներն էլ մեծ խմբով են այստեղ եղել: Երևանի հունական համայնքից մոտ 40 երեխաներ են ունեցել:
Իսկ վերջին հերթափոխում հանգստանում էին Ալավերդու, Ստեփանավանի և Տաշիրի տարածաշրջանի
երեխաները՝ «Վորլդ վիժըն Արմենիա» կազմակերպության նախաձեռնությամբ: Ի դեպ՝ այդ կառույցներից
շատերի հետ Գուգարաց թեմը համագործակցում է արդեն երկար տարիներ:
-Երեկոյան քննարկումներից մեկի ժամանակ մի ջոկատավար
խոսում էր դժվար ճակատագիր ունեցող երեխայի մասին, որ շատ ինքնամփոփ ու զուսպ էր: Նա
ցավով ասաց, որ հանգստացող երեխաներից ոմանց համար այս ճամբարը միակ լուսավոր կետն
է, ու պետք է մեր ողջ թիմով անենք ամեն ինչ, որ այն ողջ կյանքի ընթացում ջահի նման
լուսավորի,- պատմում
է Սևակ Սարգսյանը:
Հրանտ Դինքի անվան «Կռունկ» ճամբարում առանձին հերթափոխով
ուրախ ու հետաքրքիր հանգիստ կարողանում են կազմակերպել նաև ուսանողական խմբերը:
-Ես միշտ մտածում էի, որ ամենից դժվարը երեխաների համար
առավոտյան շուտ արթնանալն ու նախավարժանքը կլինի, սակայն ճամբարում հասկացա, որ ամենաբարդը
բաժանումն է: Մեկ շաբաթում թե՛ մենք ենք շատ կապվում երեխաներին, թե՛ նրանք իրար: Արդեն
մի քանի տարի է, որ ճամբարում եմ, բայց դեռ չեմ հանդիպել մի դեպք, որ երեխաները ուզենան
գնալ այստեղից,- ասում
է Սևակ Սարգսյանը:
Ամեն տարի ճամբարն ավարտվում է օգոստոսի նախավերջին
շաբաթ օրը, որպեսզի երեխաները ժամանակ ունենան նաև դպրոցին պատրաստվելու համար: Այս
տարի Գուգարաց թեմի «Ծիծեռնակ»
ճամբարն իր բոլոր ճամբարականներին հրաժեշտ տվեց՝ հաջորդ տարի
իր հյուրըկալ դռները երեխաների առջև բացելու պատրաստակամությամբ ու համոզումով:
Իսկ տուն վերադարձող երեխաներն ավտոբուս նստելուց առաջ
դժվարությամբ հրաժետ տվեցին հարազատ
դարձած ջոկատավարներին, ստացան Սեպուհ Սրբազանի օրհնությունն ու մի
վերջին անգամ խմբով իրենց սիրած կոչը բարձրաձայնեցին՝ «Շեն մնա Գուգարաց թեմը»:
Hayacq.com
